Prof. Dr. Ali Rıza Büyükuslu
Dijital Sosyal Transformasyon Dijital Yönetici (Digital Manager) ve Dijital Çalışan (Digital Employee) Talep Etmektedir: Geleceğin Yetkinlikleri ve İşleri
Yapay zeka, robotik, makine öğrenmesi, büyük veri, ICT, IOT, süper bilgisayarlar, blokzincir,drones, 3D printing, VR, AR, akıllı cihazlar gibi diğer dijital teknolojiler ve teknolojik ilerlemeler kısacası üretimin ve sosyal yaşamın her yerinde çok geniş kapsamlı dijital teknoloji üretimi ve kullanımı küresel iş gücü piyasalarında yeni yetkinliklere ve yeteneklere ihtiyaç doğurmuştur. Çalışma ekonomisi ve istihdam verilerine göre gelecek 5-10 yıl içinde konvensiyonel meslek veya işlerin yaklaşık %30’u yok olacaktır.
Dijital teknoloji devrimi ve dijital ekonomik ve sosyal dönüşüm en çok iş gücü piyasalarını radikal bir değişime zorlamaktadır. Teknolojik ilerleme, Endüstri 4.0 tabanlı üretime geçiş şirketlerde dijital emek talebini yani dijital yetkinlik, donanım ve mesleki formasyona sahip işgücü istihdamını artıracaktır. Geleceğin Dijital tabanlı üretim ve hizmet yapan şirketlerinde zamanının ruhuna, söz konusu dijital dönüşüm felsefesine ve sosyal değişime hakim ve aynı zamanda dijital dönüşümün öngördüğü yetenek ve becerilere sahip dijital insan kaynağı ve bu yeni nesil insan kaynağını yönetecek dijital liderliğe ve yöneticiliğe ihtiyaç olacaktır.
Bu itibarla geleceğin şirketlerinde yönetim-organizasyon ve insan kaynakları Yönetim Modeli:
- Merkezi yönetimsel yapılardan ziyade ‘decentralized’ MERKEZİ OLMAYAN proje bazlı takımların oluşturulabileceği, birden fazla yeteneğe ve yetkinliğe sahip ve aynı zamanda firma içinde birden fazla sorumluluğu üstlenebilecek donanımda çalışanlar tercih edilecektir. Söz konusu yetkinlik, yetenek ve beceri düzeylerinin sadece full-time istihdam yoluyla değil dışarıdan yetenek transferi ile belirli süreli iş sözleşmeleri, danışman, freelancers kullanımı, çağrı üzerine çalışma gibi part-time hizmet alımı ile esnek iş gücü kullanımı yaygınlaşacaktır.
- IOT, yapay zeka, mobil teknolojileri sayesinde daha ‘remote’ uzaktan yada hareketli fiziki lokasyona bağlı olmayan işgücü sayısı artacaktır.
- Yeni nesil dijital çalışan profilini yönetecek, dijital ekonomik ve sosyal yapısal dönüşümü benimsemiş sadece yeni dijital müşteriye değil tercihleri bireyselleşen ve artık kitle halinde değil bireysel ihtiyaçlarını karşılayacak personal production veya personal service talep eden müşteriye birinci derecede iletişimde olan şirket insan kaynağını yönetecek ‘Dijital Liderliğe’ ve ‘Dijital Yöneticilere’ ihtiyaç oluşacaktır.
- Yeni dijital nesil, dijital İnsan Kaynağı ve iş gücü şirket içinde kişisel gelişimlerini destekleyecek İnsan kaynağı politikalarının olup, olmadığına önem veriyor. Bu bağlamda, gerek söz konusu sürekli gelişen dijital teknoloji karşısında mevcut yetenekleri güncelleme ve hatta yeni beceri kazanma ihtiyacı gerçeği karşısında şirket içi ‘Life long Learnig’ felsefesinin benimsenmesi gerekmektedir.
- Çalışanların sadece insanlarla değil akıllı makine, yapay zeka uygulamaları, robotlarla birlikte otomosyana ve iletişime dayalı bir sistem içinde çalışabilecekleri işyeri organizasyonunun ve ikliminin tesis edilmesi gerekmektedir.
- Akıllı ve teknolojik üretim sistemlerine geçiş ve ekonomide ve işgücü piyasalarında yaşanan sosyal yapısal dönüşüm şirket yöneticilerini ve çalışanlarını yeni bir dijital dönüşüm kültürünü ve bilincini işyerinde oluşturmaya zorlamaktadır. Sadece yetenek düzeylerinin bu dönüşüme uyum sağlaması yetmez değişimin sosyal boyutunu yönetebilecek bireysel, düşünsel gelişimi ve yaratıcı düşünceyi sağlamış yönetici veya çalışan özelliğine sahip olması gerekir. Operasyonel yönetici ve uzmanlaşmış görev adamı çalışan profilinden birden fazla yetkinlik kullanabilen, sorumluluk alabilen ve insan merkezli hümanist yönetim ve insan kaynağı yaklaşımı geleceğin şirketlerinde ön plana çıkacaktır.