Barbaros Demirci
Türkiye Plastik Ambalaj Sektörü 2018 Gerçekleşmeleri
Türkiye’de toplam ambalaj sektör üretimi içinde plastik ambalaj sektör üretimi %40 paya sahiptir.
Plastik ambalaj malzemeleri üretimi 2014–2018 yıllarını kapsayan son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %2,5 artarken değer bazında %0,8 gerileyerek 2018 yılında 3,8 milyon ton ve 12,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Üretim 2018 yılında 2017 yılına kıyasla miktar bazında %2,6 değer bazında da %3,7 gerilemiştir.
Türkiye Ambalaj Sektörü gerek yapısal gerekse teknolojik açıdan yerli imalat sanayinin gereksinimlerini karşılayabilecek yeterlilikte olmasına karşın bugün ithal edilen ihtiyaç maddeleri kendi ambalajları ile gelmektedirler. Yeni ürünler Türkiye’de üretilmeye başladıkça onların ambalajları da Türkiye’de üretilecek ve piyasa hacmi buna bağlı olarak gelişecektir. Plastik ambalaj sektör ithalatının toplam ambalaj sanayi ithalatı içindeki payı %55 düzeyindedir.
Plastik ambalaj malzemeleri ithalatı, toplam plastik malzemeleri ithalatı içinden miktar bazında %73 değer bazında da %60 pay almaktadır. Plastik ambalaj malzemeleri ithalatı 2014 – 2018 yıllarını kapsayan son 5 yılda miktar bazında hemen hemen aynı düzeyde kalırken değer bazında % 2,3 gerileyerek 2018 yılında 420 bin ton ve 1,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalat 2018 yılında 2017 yılına kıyasla miktar bazında %9,8 değer bazında da %11,4 gerilemiştir.
Plastik ambalaj malzemeleri 80’in üzerinde ülkeden ithal edilmektedir. En çok ithalat yapılan 10 ülkenin 2018 yılında toplam ithalattan aldığı pay miktar bazında %71 değer bazında da %75 olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılında Almanya, Çin, İtalya, G. Kore ve Fransa toplam ithalat içinde ilk 5’e giren ve toplam ithalattan % 60 pay alan ülkeleri oluşturmuştur.
Plastik ambalaj malzemeleri ihracatının toplam ambalaj sanayi ihracatı içindeki payı %66 düzeyindedir. Plastik ambalaj malzemeleri ihracatı 2014 – 2018 yıllarını kapsayan son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %7 değer bazında %2,3 artarak 2018 yılında 1 milyon 14 bin ton ve 2,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracat 2018 yılında 2017 yılına kıyasla miktar ve değer bazında %11 artmıştır. Plastik ambalaj malzemeleri ihracatı, toplam plastik malzemeleri ihracatı içinden miktar bazında %55 düzeyindedir.
Türkiye 150’nin üzerinde ülkeye plastik ambalaj malzemeleri ihraç etmekte olup, 2018 yılında en büyük 10 pazar, toplam ihracattan miktar bazında %51, değer bazında da %48 pay almıştır. Almanya, İngiltere, Irak, İsrail ve İtalya plastik ambalaj malzemeleri ihraç edilen ilk 5 büyük pazarı oluşturmuştur.
Türkiye, toplam plastik ambalaj malzemeleri dış ticaretinde miktar ve değer bazında dış ticaret fazlası veren net ihracatçı bir ülkedir. 2018 yılında ithalatın gerilemesi ve ihracatın artması nedeniyle dış ticaret fazlası gerilemiş ve 594 bin ton ve 962 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Türkiye plastik ambalaj malzemelerinde 2000 yılından bu yana ortalama ithal birim fiyatları, ortalama birim ihracat fiyatlarının üstünde seyretmiştir. Bu durum, Türkiye’nin katma değeri yüksek plastik ambalaj malzemelerini ithal ederken, katma değeri daha düşük malzemeleri ihraç ettiğini göstermektedir.
Plastik ambalaj malzemeleri yurtiçi tüketimi 2014 – 2018 yıllarını kapsayan son 5 yılda, yılda ortalama miktar bazında %0,9 artarken değer bazında %1,7 gerileyerek 2018 yılında 3,1 milyon ton ve 11,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yurtiçi tüketim 2018 yılında 2017 yılına kıyasla miktar bazında %7,2 değer bazında %7,6 gerilemiştir.
Türkiye, ekonomisi gelişmiş ve göreceli olarak ambalaj pazarı doyuma ulaşmış AB ülkelerinde olduğundan daha hızlı bir gelişme göstermektedir. Büyüyen şehirleşme trendi, ortalama ömrün uzaması, kadın nüfusun iş hayatına katılım payının artması, tüketim alışkanlıkları ve tüketici beklentilerinin değişime uğraması, tüketim merkezlerinde self servis yöntemlerini geliştirmekte ve tüketiciye doğrudan satış yapan hipermarket, süpermarket ve market zincirlerinin tüm ülke sathına yayılmasını teşvik etmektedir.
Bu sırada söz konusu perakende satış sistemleri porsiyon tarzı ambalajın gelişim ve kullanımına destek vermektedir. Keza tüketiciler, geniş pazarlama alanına sahip marketlerde çok daha fazla çeşit, ucuz ama kaliteli ve güvenilir ürün, fiyat ve kalite dengesi bulma imkânları elde etmektedir.