2023 Yılında Plastik Sektörü

2023 Yılında Plastik’te İhracat Gerilerken Sektör % 4 Büyüdü

Plastik mamul üretimi 2023 yılında 2022 yılına kıyasla miktar bazında %4 değer bazında da %3 artış göstererek 10,9 milyon ton ve 45,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Son 5 yıl içinde yılda ortalama: miktar bazında %5 değer bazında %7 artış gösteren plastik mamul üretimi 2023 yılında miktar ve değer bazında tarihi rekor düzeyine erişmiştir. 2023 yılında 10,9 milyon tonluk toplam plastik mamul üretimi içinde yaklaşık 4,58 milyon ton ile plastik ambalaj malzemelerinin başı çektiği, plastik inşaat malzemeleri üretiminin ise 2,18 milyon ton ile plastik ambalaj malzemelerini takip ettiği görülmektedir.

2018 - 2023 yılları arasında yılda ortalama %14 artış gösteren plastik sektörünün makine yatırımları 2023 yılında 2022 yılına kıyasla %39 artarak 1 milyar 689 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.  Plastik sektörü 2018 – 2023 yıllarını kapsayan dönemde, yılda ortalama 1 milyar 326 milyon dolarlık makina ve teçhizat yatırımı gerçekleştirmiştir.

2023 yılında plastik işleme makinaları iç pazar satışlarının (sektörün makine ve teçhizat yatırımı) maksimum düzeye çıkarak tarihi rekor düzeyine eriştiği görülmektedir.

Plastik mamul ithalatı, 2023 yılında 2022 yılına kıyasla, miktar ve değer bazında %8 artmış ve 762 bin ton ve 4 milyar 175 milyon dolara çıkmıştır. Son 5 yıl içinde yılda ortalama: miktar bazında %8 değer bazında %11 artış gösteren plastik mamul ithalatı 2023 yılında miktar ve değer bazında tarihi rekora ulaşmıştır. 2023 yılında miktar ve değer bazında en yüksek ithalat 3920 GTİP nolu (plastikten diğer levha, yaprak, pelikül, varak ve lamlar) mamul grubunda gerçekleşmiştir. Bu GTİP no’da yer alan mamullerin ithalatı, toplam plastik mamul ithalatının miktar bazında %45’ini değer bazında da %29’unu oluşturmuştur.

Plastik mamul ihracatı, 2023 yılında 2022 yılına kıyasla miktar bazında %2 değer bazında da %5 gerileyerek 2 milyon 613 bin ton ve 7 milyar 408 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Plastik mamul ihracatı son 5 yılda, yılda ortalama : miktar bazında %9 ve değer bazında %11 artış göstermiştir. 2023 yılında miktar ve değer bazında en büyük ihracat 3920 (plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve lamlar) ve 3923 (eşya taşıma ambalajı için plastik mamuller, tıpa, kapak, kapsül) GTİP’lerdeki mamul gruplarında gerçekleşmiştir. Bu GTİP gruplarında yer alan mamullerin ihracatı toplam plastik mamul ihracatının miktar bazında %45’ini değer bazında da %42’sini oluşturmuştur. İMMİB istatistiklerine göre 2023 yılında plastik sektör ihracatının toplam kimya sektör ihracatı içinde payı %30,3 ile birinci ihracatçı sektör konumunu korumuştur

Türkiye her yıl 100’ün üzerinde ülkeden plastik mamul ithalatı yaparken 200’e yakın ülkeye de plastik mamul ihraç etmektedir. 2023 yılında 10 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın miktar bazında %69’unu değer bazında da %77’sini oluşturmuştur. Bu dönemde Çin’in toplam plastik mamul ithalatımızdan miktar bazında %20 ve değer bazında da %28 pay alarak en çok plastik mamul ithalatı yapılan ülke konumuna geldiği, Almanya’nın ise miktar bazında %18 değer bazında da %14 pay alarak ikinci büyük ithalat pazarını oluşturduğu görülmektedir. Çin ve Almanya dışında İtalya, Güney Kore ve Fransa’nın toplam plastik mamullerde en büyük ithalat yaptığımız ülkeler konumunu koruduğu görülmektedir.

Söz konusu dönemde 10 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın miktar bazında %46’sını, değer bazında da %49’unu oluşturmuştur. Bu dönemde Irak, İngiltere, İsrail, İtalya ve Almanya plastik mamullerde en büyük ihraç pazarlarımızı oluşturmuştur.

Plastik mamullerde birim ithal fiyatları birim ihraç fiyatlarının daima üzerinde seyretmektedir. 2023 yılında plastik mamullerde ortalama ithalat fiyatları 5,5 $/Kg, ortalama ihracat fiyatları da 2,8 $/Kg olarak gerçekleşmiş olup, 2022 yılına kıyasla ortalama %4 gerilerken ortalama ithalat fiyatı aynı düzeyde kalmıştır. Söz konusu dönemde birim ihraç fiyatlarının birim ithal fiyatlarının %51’ini oluşturması, sektörde ihracattaki katma değerin düşüklüğünü göstermektedir.

Türkiye’nin katma değeri yüksek mamulleri ithal ederken katma değeri daha düşük mamulleri ihraç ettiği görülmektedir.Türkiye’nin katma değeri yüksek olan mamullerin ihracatına yoğunlaşması kaçınılmazdır.

Türkiye plastik mamul dış ticaretinde daima fazla vermektedir. Plastik mamul sektöründe 2023 yılında 1 milyon 852 bin ton ve 3 milyar 233 milyon dolar dış ticaret fazlası verilmiştir. Dış ticaret fazlası, 2022 yılına kıyasla miktar bazında %5 değer bazında %18 gerilemiştir.

2023 yılında gerçekleşen 9,1 milyon tonluk plastik mamul iç tüketimin yaklaşık 4,5 milyon tonu otomotiv, ambalaj, inşaat ve elektronik gibi ihracatçı sektörler kanalı ile yarı mamul ve mamul şeklinde dolaylı olarak ihraç edilmiştir. Kalan 4,6 milyon tonluk kısım ise doğrudan tüketici tarafından tüketilmiştir.