Küresel krizin etkisiyle giderek artan yenilenebilir enerji kaynakları arayışı ve enerji için atıkların yeniden kullanımı konusunda çalışmalar yoğunlaştı. Plastikten akaryakıt üretimine ilişkin bir yanda Ar-Ge faaliyetleri devam ederken, verimli olarak üretime geçmiş çok sayıda firma

Pilot Jeremy Roswell’in Kasım 2012’de küçük bir uçakla Sydney’den Londra’ya altı günlük bir uçak seyahatini ilk duyanlar elbette fazlaca önemsemeyecektir. Artık küçük uçakların teknolojisi dahi dünyanın etrafını defalarca dönmeye imkan verecek ölçütte. Bu seyahati ilginç kılan ise son dönemde bütün dünyada yoğun çalışmalarla araştırılan atıkların enerjiye dönüştürülmesine yönelik farkındalığı artırma amaçlı bir uçuş olması. Zira
Roswell’in küçük uçağı bu seyahatte tamamen atık plastiklerden üretilmiş dizel yakıt kullanacaktı.

Petrol fi yatlarının küresel kriz dönemindeki dalgalanması herkesi korkuttu. Varil fiyatının –şimdilik- tarihi zirvesi olan 132 Doları aştığı günlerde, dünyanın her yerinde atıklar ve biyolojik kaynaklar dahil petrol dışında enerjiye dönüştürülebilecek ne varsa üzerinde çalışmalar çoktan başlamıştı. İlk akla gelen de “atıkların” akaryakıt başta olmak üzere enerjiye dönüştürülmesi oldu. Plastik sektörünün ve dolayısıyla petrolsüz bir dünyanın şimdilik sözkonusu olamayacağı ortada. Ancak, atık değerlendirmenin önünde bir engel yok. Hatta plastik sanayicilerinin yıllardır savunduğu biçimde, plastik ve diğer petrol türevi atıklarının her türlü değerlendirilmesi, üretiminde enerji Dünyanın sayılı üniversitelerinden olan UCLA’da bilim insanları, polimerleri kullanarak hem ışığı geçirerek görüş imkanı sağlayan hem de elektrik üretebilen yeni bir tüketimi sınırlı olan, ağaçlar kesilmeden üretilen plastiğin geri dönüşüm yoluyla daha da çevreci hale getirilmesi için yoğun çaba harcanmalı.

Aslında, plastiklerin geri dönüşümü yeni bir teknoloji değil. Birçok alanda geri dönüştürülen plastikler kullanılıyor. Hatta Türkiye plastik sektörünün birçok fi rmasının ilk adımı bu yolla oldu. Ancak dizel akaryakıt üretiminde atık plastik kullanımı yeni bir teknoloji. Biyodizel kadar belki de daha fazla verim almak mümkün. Dünya’da 20 dolayında işletme, bazıları kendi teknolojisini geliştirerek atık plastiklerden dizel yakıt üretiyor. PVC dışındaki her türlü plastik atığı 50 ppm kükürt oranına sahip dizel yakıtlara çevirmek mümkün. Yüksek ısı ve basınç altında plastik tamamen parçalanarak akaryakıt haline getirilebiliyor. Plastik bileşikleri LDPE, HDPE, PP, PPE, PET ve kauçuk esasl atıkların dizel yakıta dönüşmesi mümkün. Verimli bir tesis büyüklüğü 10 ton/gün işleme kapasitesiyle başlayabiliyor. Teknoloji transferilisans ile yatırım yapılacaksa yatırım maliyeti 4 milyon Euro ile başlıyor.

Bugünlerde fırınlama işlemi için yeni teknolojiler geliştiriliyor. Azot kullanımı yoluyla verimin artırılması, kirletici atıkların azaltılması yönünde ticari sonuca dönüşebilir araştırmagüneş pili geliştirdi. Üniversitenin bu konuda çalışan bilim insanları, gözle görülemeyen kızılötesi ışığı emen ve yüzde 70 şeff afl ık sağlayan yeni bir tür enerji üreten polimer güneş pilini (PSC) geliştirdiklerini açıkladılar. Yeni “fotoaktif plastik” güneş pili, soslüsyon prosesinden geçmiş şeff af polimer güneş hücrelerinin, yakın kızılötesi ışığa duyarlı polimer birleşimi ve elektrot olarak da gümüş nanotel kompozit fi lm kullanımıyla elektrik üretebilir cihaza dönüştü. Yeni PSC’lerin hafif olması nedeniyle inşaatlar için uygun bunun yanında düşük maliyetli olması nedeniyle de lar var. Hatta ABD’de kızılötesi ışınlarla sürece katkı veren bir teknolojiyi deneme aşamasına getirdi.

Pilot Jeremy Roswell’de aslında bir atık dönüştürme şirketinin sponsorluğunda uçuş gerçekleştirecek. İrlandalı Cynar şirketi piroliz (oksijensiz) teknolojisi kullanarak atık plastikten dizel yakıt üretiyor. Şirket, İngiltere’de bir fabrikanın kurulması aşamasında. Ayrıca ortak olduğu SITA/Suez ile 10 tesis kurmak için çalışıyor. Bir Alman fi rması da Almanya’da birçok noktada dönüşüm tesisi kurmak için lisans topluyor. Bu şirketin topladığı lisansın 150’ye yaklaştığı öne sürülüyor.

Atık plastikten akaryakıt üretim sistemleri her gün gelişiyor ve verimleri artıyor. Örneğin Roswell’in uçuşunda kullanacağı 4 bin litre yakıt, 5 bin kilo atık plastikten üretilecek. Avrupa’da ve Türkiye’de plastik geri dönüşüm oranının yüzde 30 dolayında olduğu düşünüldüğünde, uzunca bir süre bu alanda girdi sıkıntısı yaşanmayacağı söylenebilir. Atık yağlarla başlayan geri dönüşüm kaynaklı enerji üretiminin, hemen her alana yayılacağını şimdiden söylemek mümkün.

Haberin Kaynağı : PLASFED DERGİSİ

08.01.2014