Dr. İlhami Pektaş
Yerli ve Milli Üretime Adanmış Ömürler-70: Era Elektronik Başarı Hikayesi
Dr.İlhami Pektaş
1968 yılında kurulan ERA, kurulduğu günden buyana yenilikçi, yaratıcı elektronik ürün tasarımında bir gelenek ve kaliteli üretimin sembolü olmuştur. 2000 yılında yeni tesislerine taşınan ERA kalitesini ve teknolojisini bu modern tesisiyle yenilemiştir. ERA, Küresel Otomotiv ve Raylı Sistem üreticileri için araç içi LED aydınlatma sistemleri, yolcu bilgilendirme sistemleri ve diğer özel elektronik ürünlerinde müşteri projelerini tasarlıyor, üretiyor ve başta AB, Orta Doğu olmak üzere Dünyanın çeşitli ülkelerine ihraç ediyor.
ERA Elektronik başarı hikayesini yönetim kurulu başkanı Sayın Oğuz Çitçi ilk günkü heyecanı ile anlatıyor.
Era Elektronik ne zaman kuruldu?
ERA, kurucumuz, Y. Makina Mühendisi Ömer Çitçi Bey’in İTÜ’den mezun olup Kayseri Uçak Fabrikasında çalışırken Amerika’ya eğitime gönderildiğinde Elektronik sanayinin geleceğini, önemli endüstri kollarından biri olacağını, kısa zamanda çok gelişeceğini ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacağını görmesiyle başladı.
Türkiye’ye döndükten sonra, Gaziantep insanının girişimci ruhuna sahip olması nedeniyle, eşinin de teşviki ile Ankara Sıhhıye’de açtığı küçük bir işyeri ile ERA (Enternasyonel Radyo Atölyesi) adıyla özel sektöre giriş yaptı. Evlatları olarak ben ve kardeşim M. Mete Çitçi’yi elektrik-elektronik mühendislik eğitimi almamız için teşvik ederek, bir aile şirketi oluşturmak istedi.
Önceleri Ankara’da ”ERA“ markası ile faaliyet gösteren Ömer Bey, piyasada birçok kimsenin beceremediği tamir ve tasarımları ile ismini duyurmaya başlamış, ERA Seslendirme cihazları ile piyasada talep edilen ve aranılan bir marka olmuştur. 1968 yılında ben İTÜ’den yüksek lisans derecesi ile mezun olduktan sonra, aile dışından İTÜ Mezunu Y. Müh. Hasan Yaşar Bey’in de katılımıyla şirketimiz, ERA Limited Şirketi olarak kurumsal bir statü kazandı. Ömer Bey’in, bizlere verdiği %25’lik ortaklık payını, bir yıl içinde geri ödememiz halinde faiz vermeden sahip olabileceğimizi söylemesiyle, biz yeni ortaklar seslendirme cihazları ve Amerikan Dukane firmasının Yabancı Dil Laboratuvarlarının kuruluş ve bakımını yapan ERA Ltd. firması genç ortakları olarak bir yıl içinde hisse borçlarını ödemekle kalmayıp ayrıca yeni bir Dil Laboratuvarı tasarlayıp geliştirerek Türkiye’de maarif okulları, özel kolejler, üniversite ve özel dil kurslarına laboratuvar üreterek, yabancı dil eğitiminde elektronik cihazlarının kullanımını başararak şirketin hızla büyümesine katkıda bulunduk. Ömer Bey’in genç ve yetenekli mühendis ortakları olarak bizlere çizdiği vizyon sonrası ERA, Simultane ve Tercüme Sistemleri üretimine başladı. O yıl Ankara’da düzenlenen Uluslararası Kızılay Kızılhaç toplantısında sistemi kurarak toplantının başarılı bir şekilde geçmesini sağladık. Hemen arkasından 1972 yılında Suudi Arabistan’a 200 kişilik bir sistem de ihraç ederek İhracat satışlarına ilk adımlarımızı atmış olduk.
ERA Elektronik nasıl gelişti? Gelişim süreci hakkında bilgi verebilir misiniz?
Seslendirme, Simültane Tercüme Sistemleri ve Yabancı Dil Laboratuvarları üretimi devam ederken 1972 yılında yeni bir gelişme oldu. O yıllarda TCDD trenlerinde yurt dışından ithal edilen iç aydınlatma Floresan Lamba Balastları büyük ölçüde arızalanıp hizmette aksamalar çıkarıyordu. Dönemin TCDD Genel Müdürü Ahmet Sarp Bey, yıllar önce şahsına ait sorunlu bir cihazın tamirini Ömer Bey’e yaptırıp, çok kaliteli ve ucuza hizmet alması sonucunda, trenlerin aydınlatma balastlarında ortaya çıkan ciddi problemin Ömer Çitçi’nin atölyesinde çözülebileceğini düşünüp, elemanlarına ERA’dan destek almalarını söyledi. Sorunun çözümü için Ömer Bey, beni görevlendirdi. Ömer Bey aynı zamanda benim İTÜ’den hocam olan Prof. Tahsin Sayan’dan da destek almamı önererek, yeni bir elektronik balast tasarımı ve üretimi yapılmasını istedi. Yeni bir ürün üreterek TCDD’nin yaşadığı olumsuzluğu kısa sürede sona erdirdik.
Geliştirdiğimiz yeni balastlarda yarı iletkenleri kullandık ve tasarımında yerel işletme koşullarını göz önüne alarak, Üniversite-Sanayi iş birliği sonucunda ürünleri yerli olarak imal ettik. Ürünler TCDD tarafından çok beğenildi ve uzun yıllar, TCDD kendi bünyesinde Elektronik atölyesini kurana dek bu balastları bizden temin etti. Adını rahmetle andığımız Prof.Dr. Tahsin Saya, İTÜ’den emekli olduktan sonra ERA’nın ARGE Tasarım Merkezinde çalışmaya başladı, merkezdeki mühendislerin yürüttüğü projelere 95 yaşına kadar laboratuvar ve test merkezine gelip yeni projelerin ortaya çıkmasına ve mühendislerin ileri düzey eğitimleriyle ERA’nın teknik gelişmesine büyük katkı sağladı.
Başarı adımlarında önemli stratejileriniz nelerdi?
1972 yılında Ankara’dan İstanbul’a taşınan ERA, Anonim Şirket statüsünü alarak kurumsallığını geliştirmeye devam etti. Ömer Çitçi bey’in kurumsal prensipleri ve ciddiyeti ile ürünlerinde Kalite ve Müşteri memnuniyetine öncelik tanıyarak uygun fiyat, taahhütlerine sadakat, zamanında teslim, müşteri odaklı çözümler ve iş birliği içerisinde kaliteli ve yeni ürünler geliştirerek, ürün imalatı ve satış sonrası hizmeti aksatmadan Pazar ihtiyacına uygun ürün ve hizmet üretmek ERA’nın herzaman önem verdiği stratejileri arasında yer aldı.
Bu hususta bir anekdotu da anlatmak isterim; 1988’de bir satış elemanımız otobüs ile Ankara’ya seyahat ederken yan koltukta oturan yolcu ile sohbete başlar. Yolcu, Mercedes Benz (o zamanki Otomarsan)’nın satın alma yöneticisidir. Sohbet koyulaşınca yolcu, ERA’nın birçok ürün yanında TCDD için elektronik floresan balastları yaptığını öğrenince, kendi firmasının çok acil 24V balast ihtiyacı olduğunu ve bunları ERA’dan temin edip edemeyeceklerini sorar. TCDD’nin bir ihalesi için üretilmiş hazır bekletilen stokta mallarımız olduğunu duyunca, otoparkla sevkiyata hazır olan fakat elektronik balast bekleyen araçları için hemen sipariş vererek, balastları ERA’dan satın alır ve balast bekleyen araçlarını müşterilerine sevk eder. Bu balastlar uzun yıllar araçlarda başarı ile hizmet görmüştür. Durumdan haberdar olan Otomarsan Genel Müdürü, ERA yöneticileri ile görüşmek, firmamız ile çalışmak, dijital saat ve benzeri bazı ürünleri de ERA’dan almak istediklerini söyler. Hoş bir tesadüfle başlayan ilişkimiz, o tarihten beri gelişerek devam ediyor. Mercedes Benz’in birçok model otobüslerine, tasarımı da ERA’ya ait olan bir çok yeni aydınlatma armatürleri, saatleri, interkom sistemi, iç aydınlatma ürünleri üretiyoruz ve hatta firmanın Avrupa’daki bir çok fabrikalarına da ihraç ediyoruz.
1996 yılından sonra sadece Mercedes-Benz değil fakat yurtdışındaki birçok otomotiv ve raylı sistem araçları imal eden firmalara da ürünlerimizi ihraç etmeye başladık. Bu başarıda ürünlerimizdeki kalitenin ve rekabetçi fiyatlarımızın rolü yanında tasarım, tedarik, standartlara uygunluk ve de araştırmacı yenilikçi ürünler üretmemizin de etkin bir rolü olmuştur.
Hangi tür ürünler üretiliyor, ürünler nerelerde kullanılıyor?
Kurulduğu tarihten itibaren ülkemizde hep İLK’lerin üretimini hedefleyen ERA, Ömer Çitçi Bey’in öğütleri ve yol göstermesiyle yenilikçi birçok ürün tasarlayıp imal etmiştir. Mesela yurdumuzda ilk Yabancı Dil Laboratuvarı üretimi, ilk Simültane Tercüme Sistemleri üretimi, ilk Scoreboard üretimi, ilk Hafızalı ve hafızasız Masa tipi hesap makinası üretimi, ilk Kapalı Devre kamera ve Monitör üretimi, ilk Kapalı Devre TV stüdyoları üretimi, ilk Elektronik Balast üretimi, ilk SAZA ( Saat - Adam Arama – Zamanlama - Anons) sistemi, İlk kez tek siparişle 5 Milyon dolarlık Elektronik Timer üretimi ve ihracatı, İlk video ve ses Mixer Cihazları üretimi ve ihracatı, İlk seslendirme Stüdyo cihaz ve sistemi imalatı bunlardan bazılarıdır. Halen ERA markası ile Otomotiv ve Raylı sistem araçları için iç ve dış LED aydınlatma, dijital saat, yolcu bilgilendirme vb ürünleri imal ediyoruz. Ürünlerimizin büyük bir kısmı müşteri projeleri (OEM) olarak planlanmakta ve yıllarca seri üretim ürünü olarak satılmaktadır.
Otomotiv Elektronik Ürünleri
ERA, 1987’den beri Mercedes-Benz Türk, TEMSA, MAN, Otokar Otobüs, Minibüs, Kamyon, Otomobil ve Kamyonetleri için Elektronik Floresan Balastlar ve Armatürler, LED Işıkları, LED Aydınlatma Armatürleri, Digital LCD-LED Saatler, Digital Termometreli Saat, Otobüs İşaret Üniteleri, Araç Geri Vites Düdükleri, Otobüs İnterkomu, DC/DC Konvertörler üretmektedir.
Raylı Sistemler Elektronik Ürünleri
1973 yılından beri Demiryolları müşterileri için Elektronik Floresan Balastlar ve Armatürler, Metro Tren ve Hızlı Tren müşterileri için de Sürekli Bant LED Aydınlatma Armatürleri, SMPS LED Sürücüler, LED Işıkları, İkaz Üniteleri, Interkom üretimleri yapılıyor.
Ar-Ge yada tasarım merkeziniz var mıdır, projeleriniz hakkında bilgi verebilir misiniz?
2018 yılında kendi bünyemizde, Bakanlıkça onaylanmış Tasarım Merkezini kurduk. Bu merkezde 15 kadar çeşitli disiplinlerden mezun mühendis ve teknisyenlerimiz çalışmaktadır. Üniversite-Sanayi iş birliğine de önem veren firmamız bu çerçevede, Okan Üniversitesi, Kosgeb, Tübitak ile birçok yenilikçi projeler geliştirmiştir. Halen ülkemizde tramvaylar için imal edilen dış aydınlatma ve ambiyans sistemleri projesi de tamamlanmak üzeredir.
Yakın geçmişte TÜRASAŞ ARGE birimi ile de trenlerin iç aydınlatma projeleri için müşterek çalışmalar yaptık. Otomotiv sanayiinde bir firma için sipariş edilen özel elektronik devre kartları ve sistem yenileme projeleri üzerinde ARGE elemanlarımız geliştirme çalışmalarını sürdürüyor.
Yurt dışına iş yapıyor musunuz? Hangi ülkelere ihracat yapıyorsunuz? 2025 ihracat hedefiniz nedir?
Çalışmalarımız ve pazarlama faaliyetlerinin büyük bir bölümü ihracat hedeflidir. Sadece Türkiye pazarı değil, yurt dışı pazarlarda ürünlerimizi satmak ve döviz kazandırıcı aktivitelerde bulunmak öncelikli hedeflerimiz arasındadır.
Otomotiv Ürünlerimizi, VDL BUS Roeselare, Volvo, Evobus, MCV, Oghab gibi firmalara ve Almanya, Ekvator, İspanya, Finlandiya, Polonya, Macaristan, Mısır, Ürdün gibi çok sayıda ülkeye ihraç ediyoruz. İç Aydınlatma ve Yolcu Bilgilendirme Sistemleri üzerindeki mevcut uzmanlığımızı Raylı Sistemlerde de uyguluyoruz.
Hal-i hazırda 32 ülkede 80 kadar OEM otomotiv ve raylı araçlar müşterilerimize ihracat yapmaktayız, ihracat rakamımız toplam satışlarımızın %70’i mertebesindedir. 2025 yılında yeni pazarlar bularak ihracat satış hedefimizi 4,5-5,0 Milyon avro olarak planlamış bulunmaktayız.
Gelecekte neler planlıyorsunuz? Hedefleriniz nelerdir?
Gelecekte Otomotiv sektöründe Elektrikli Araçlar ve Elektrikli raylı sistemlerin çok önem arz edeceğini düşünüyoruz. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ulaşımda raylı sistemlerin kullanımı hızla artacaktır. Bu nedenle çalışmalarımızı Elektrikli araçlar için enerji verimliliğini arttıracak fonksiyon zenginliği ve üstünlüğünü arttıracak projelerimiz ile bu sektörlere daha fazla hizmet de bulunmayı istiyoruz.
Gençlere, girişimcilere ve sanayicilerimize neler tavsiye edersiniz, verilecek mesajlarınız nelerdir?
Bir işletmenin başarılı olması, hayatiyetini devam ettirebilmesi müşterilerin kullandığı ürünlerin kalitesinden emin ve hizmet arzından memnun olmasına bağlıdır. Bu nedenle, kalite ve Müşteri memnuniyeti önemini hiç akıllarından çıkarmasınlar. Ayrıca, yeni girişimci gençlere ve firmalara sabırlı, çok çalışkan, araştırıcı, yenilikleri ve dünya piyasasını yakından takip etme, sadece yurt içine değil ihracata dayalı ürünler imal etmelerini tavsiye ederiz.
ERA’da başarının sırrı,
Kurucumuz Ömer Çitçi Bey’in öğretilerini her zaman hatırlayarak, takım halinde çalışmaya önem vererek, kalite ve müşteri memnuniyetini daima yüksek tutmak, teknik bilgileri doğru ve iyi şekilde kullanarak, akademisyenlerle birlikte çalışmaya önem vermek, her zaman dürüst ve açık olmak, önemli olanın hızlı ve birden büyümek değil, en sağlıklı ve en güvenli şekilde büyümek, bir konu ve üretimde ihtisas sahibi olmak ama en önemlisi de çalışanlarınızla bu başarının elde edilebileceğini bilmek, onların memnuniyeti ve liyakatini hiçbir zaman unutmamaktır.