Dr. İlhami Pektaş
Yerli ve Milli Üretime Adanmış Ömürler-35 Hasan Dönmez ve Dönmez Debriyaj Başarı Hikayesi
Yerli ve Milli Üretime Adanmış Ömürler-35
Hasan Dönmez ve Dönmez Debriyaj Başarı Hikayesi
Türkiye’nin ilk debriyaj üreticisi konumunda olan Dönmez Debriyaj, kurulduğu günden buyana Mercedes, Man, Daf, Volvo, Scania, Iveco, Renault, Ford, Chrysler, BMC, Otoyol, Iveco, İkarus, Setra, Güleryüz, Mitsubishi, Otokar, Peugeot markalarına ait hafif ve ağır ticari araçlar, otobüsler için 215 mm’den 430 mm çapa kadar debriyaj baskı, disk, rulman, volan ve turbo üretmekte ve üretiminin %40'ını “Hammer Kupplungen” markasıyla 5 kıtada 80’den fazla ülkeye ihraç etmektedir.
Türkiye'nin en büyük debriyaj üreticisi olan Dönmez Debriyaj, 1980 yılında İzmir'de kuruldu. Ağır ticari araçlara %100 yerli debriyaj üretmek için çıktığı bu yolda, her geçen gün daha da büyüyerek ve güçlenerek sektörde bir dünya markası hâline gelmeyi başardı.
Dönmez Debriyaj, bugün dünya markası hafif ve ağır ticari araçlar için baskı, disk, rulman, volan ve turbo üreten alanında ülkemizin en büyük kuruluşu.
Dönmez Debriyaj, yetkin çalışanlarıyla, yeniliklerin öncüsü olmasını sağlayan teknoloji ve inovasyon tutkusuyla, dünyanın en iyileri tarafından onaylanmış Dönmez ve Hammer Kupplungen markaları ve kalitesiyle ulusal ve global pazarda aranan stratejik öneme sahip bir firmamız.
Müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutmak adına güçlü bayi ağına gerekli hassasiyeti gösteren Dönmez Debriyaj, satış sonrası teknik servis ekibi ile düzenli olarak saha ziyaretleri gerçekleştirerek müşteri ihtiyaçlarını ve pazar değişikliklerini yakından takip ediyor. Debriyaj hakkında üst düzey teknik bilgi ve donanıma sahip satış sonrası destek ekibi ile her zaman müşterilerinin yanında olan Dönmez Debriyaj, yaşanılan her soruna karşı en hızlı çözümü üretmek için çalışmalarını kesintisiz olarak sürdürüyor.
Mutlu çalışanların başarıyı, başarının da mutluluğu getirdiğini bilen Dönmez Debriyaj, şirket değerlerinin en üst sırasına çalışanlarını yerleştirerek en büyük yatırımı onların mutlu ve huzurlu bir ortam içinde çalışması için yapıyor.
Bünyesindeki deneyimli Türk mühendis ve teknik ekibiyle Ar-Ge çalışmaları yürüten Dönmez Debriyaj, üretim için gerekli tüm kalıpları kendisi tasarlıyor ve üretiyor. Son teknolojiyle donatılmış üretim merkezinde ISO 9001, ISO/TS 16949 kalite standartları ile pres, ısıl işlem, talaşlı imalat ve montaj proseslerinin tamamını gerçekleştiriyor. Bunun yanı sıra yeni yatırımlar sonucu her yıl artan üretim kapasitesi ile yurtiçinde 15 bayii ve 2011 yılında devreye aldığı İngiltere’de Hammer Clutch UK Ltd. ünvanlı merkezi bulunan Dönmez Debriyaj, üretiminin yüzde 45’ini 5 kıtada 80’dan fazla ülkeye ihraç ediyor. Dönmez Debriyaj, Eylül 2020’de üretime başlayan çevre ve teknoloji odaklı yeni fabrikası ile 200’ün üzerinde makinası, 400’e yakın çalışanı ile 24 saat kesintisiz üretim yapıyor.
Bugün, 20.000 metrekare alan üzerine kurulu fabrikasında 150.000 adet disk, 50.000 adet baskı ve 30.000 adet rulman yıllık üretim kapasitesi ile Dönmez Debriyaj, kurulduğu ilk günden itibaren, sürekli geliştirdiği kalitesiyle "Dönmez Debriyaj Standardını" uluslararası boyutlara taşıdı.
Yenilikçi fikirlerin ve rekabet ortamının yoğun olduğu dünyada Ar-Ge merkezinde gerçekleştirdiği özgün tasarımlar ve sahip olduğu tecrübe ile işlevsel, özel ve entegre üretim yapan Dönmez Debriyaj, günden güne farklı iş kollarını da sisteme dahil ederek yeni başarılara imza atmaya devam ediyor.
Avrupa standartlarında üretim yapan ve Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) tarafından “Üretimden Satışlarına Göre 100 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde 87. sırada yer almanın haklı gururunu yaşayan Dönmez Debriyaj, gelecekte lüks araçlar için de üretime başlamak için yatırım yapmayı planlıyor.
Denizli’nin Çal İlçesi, Bekilli Köyü’nde 1936 yılında hayata gözlerini açan Hasan Dönmez’in başarı öyküsü genç girişimcilere ilham alacakları bir örnek niteliğinde.
40 yıl önce taşımacılık yaparken arızalanan debriyajı değiştirmek için gittiğinde yüksek fiyatla karşılaşan Hasan Dönmez, üretime yönelen bu çılgın ve gözü kara sanayicilerimiz arasında. Dönmez Debriyaj Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Dönmez, bakıyor ki Türkiye, debriyajı yurt dışından çok pahalıya satın alıyor ve ülkenin dövizi dışarıya çıkıyor. İşte o zaman neden biz debriyaj üretimi yapmıyoruz diyerek, ticari zekasını üretimle birleştiriyor. İşte 40 yıl önce taşımacılık yaparken alınan bu karar sayesinde Türkiye artık dışarıya debriyaj için para ödemiyor. Dönmez Debriyaj bugün kurumsal yapısı ile cari açığa savaş açarken, ürettiği katma değerli ürünlerle hem ekonomiye hem de istihdama katkı sağlıyor.
Bu başarı hikayesini Hasan Dönmez’in kendi ağzından dinleyelim.
Hasan bey sizi tanıyabilir miyiz?
1936 Denizli doğumluyum, Bekilli’de ilkokul eğitimimi bitirdikten sonra iş yaşamına atılmam, üzümün ve incirin şırasından pekmez yapma üretimi ile başladı. Çocukluk yılları yokluk yılları. Su yok. Pekmezi çam odunuyla pişirirdik. İlkokulun ilk gününden beri pekmez karıştırıyordum. Abim, ben ve benden küçük 2 kız kardeşim de dahil, evde herkes canla başla çalışırdı.
Afyon, Kütahya ve çevresine pekmez satarak başladığım girişimci kimliğim, Denizli – Bekilli arası otobüs çalıştırma faaliyeti ve devamında Denizli – İzmir seferleri ile daha da genişledi.
Bir yandan Bekilli’de pekmez imalatını devam ettirirken, çam odunu ile kazanlarda kaynatma işlemini taş kömürüne taşıyarak maliyeti düşürdük ve fayda odaklı yenilik geleneği de böylece filizlenmiş oldu.
Askerden geldikten sonra işlerimiz iyice büyüdü. Denizli – İzmir arası otobüs işletme faaliyetlerini sürdürürken aynı zamanda Ankara – İstanbul arası da otobüs çalıştırmaya başladık. Denizli’den İzmir’e, İstanbul’a ve Ankara’ya çalışıyorduk. Böylece 5-6 otobüsümüz oldu. 1964’te hac konvoyu yapmaya da başladık.
O zamanlar otobüsleri ısıtmak için klima sistemleri bulunmadığı için egzozu arabanın içinden geçirerek yeni bir teknoloji kullanmaya başladık. Motordan geçen sıcak gazı, arabanın içinden koltukların altından borular yardımı ile geçirdik ve araç içi ısınma sorununu çözdük. Problemi tespit edip çözüm odaklı yaklaştık ve sisteme yenilikçi bir bakış açısı sunduk. Bu yenilikçi düşünce her daim, benim iş yaşantımın vazgeçilmez bir parçası oldu. Pamukkale otobüsleri ile ciddi rekabet başlayınca otobüs işini bıraktım ve bir müddet ticaretle uğraştım.
Üretime nasıl başladınız?
Otobüs işletmeciliği devam ederken, çalıştırdığımız araçların yedek parçalarını üretme düşüncesi beni hep heyecanlandırırdı ve bu yönde bir aksiyon aldık.
İlk etapta debriyaj baskıları, şase parçaları, far lambaları gibi parçaları Almanya’dan ve İtalya’dan ithal ettik. Orta vadede, “Biz bu parçaları nasıl yapabiliriz?” diye düşündük ve Sanayi Bakanlığı’ndan bu konuda teşvik aldık. Dönmez Debriyaj’ın temelleri 1980 yılında İzmir Kısık’ta atıldı. Dirinler Makina’dan ilk presimizi alarak işe başladık. 150 metrekarelik arsa üzerinde 3-5 kişi ile başladığımız işi, kısa sürede yandaki iş yerlerini de alarak ve ekibimizi 40-50 kişiye çıkararak büyüttük. Mercedes’e ilk yerli debriyajı ürettik. Kalıp tasarımlarımızı oluşturup debriyaj baskı ve diskini yapıp piyasaya satar hâle geldik. Kısık’taki 350 metrekarelik alanda markamızı büyüttükten sonra 1996 yılında Çiğli Atatürk OSB’de 5 bin metrekarelik önceden satın aldığımız arsayı, abim Şükrü Dönmez ile 10 bin metrekarelik alana genişleterek fabrikamızı kurduk. O zamanki teknolojilerin en iyilerini seçerek ve tezgâhlarımızı modernleştirerek imalatımızı daha da geliştirdik. 1994’te uluslararası alanlara açılarak ihracatımızı da artırmaya başladık.
En nihayetinde üretime artan talep ile burası da küçük gelmeye başladı ve böylece Kemalpaşa Bağyurdu Organize Sanayi Bölgesi’nde Çiğli’deki alanın tam iki katı olan 20 bin metrekarelik bir alanda yeni fabrikamız için yatırım yaptık. O günün koşulları ile yatırım yaparak büyük cesaret gösterdik.
Bugün olsa o günün şartları ile gerçekleştiremeyeceğimiz çok önemli yatırımlar yaptık ve büyük işler başardık. Yeni fabrikamızın yapımında en iyi malzemeleri ve en son teknolojiyi kullandık.
1986’da ağabeyimle ortak olarak Dönmez Debriyaj’ı kurmuştuk ama 1990’lı yılların başlarında maalesef ayrılmak zorunda kaldık ve işi ben devraldım.
Ağır vasıtaların debriyaj baskısı çok teferruatlı bir işlemdir. Motor ile şanzıman arasındaki kritik bir parça olan debriyaj 35 ayrı işlemden oluşur. Talaşlı imalat, ısıl işlem gibi birçok karmaşık entegre bir süreci barındırır. Kalıp tasarımı gibi ustalık gerektiren aşamaları vardır. Sorunsuz bir ürün üretmek için hatasız bir zincir kurmanız gerekir. En ufak bir hatanız, düzgün bir parçanın üretilmemesine, arızaya ve aracın yolda problem yaşamasına neden olur. Bu bağlamda, yüksek kalite bilinci ile size geri gelmeyecek şekilde ürünü üretmemiz gerekir.
Ar-Ge’ye Önem Verin
Ar-Ge’ye büyük önem veren Hasan Dönmez, İzmir’de en erken Ar-Ge birimi oluşturan ileri görüşlü kişilerden. 2000 yılında ilk Ar-Ge bölümünü kurdu. O yıllarda Atatürk OSB’de 4-5 firmada Ar-Ge bölümü vardı. Ar-Ge biriminde ilk iş olarak debriyaj test cihazları tasarlanarak imalatı gerçekleştirildi. Amerika’dan 3500Nm kapasiteli bir torkmetre satın alındı. Geliştirilen test cihazları sayesinde önce BMC ve OTOSAN’a sonra MERCEDES, MAN, DAF, KAMAZ ve SCANIA gibi uluslararası firmalara satışlar yapılmaya başlandı. 2016 yılında Sanayi Bakanlığı’ndan “Ar-Ge Merkezi Belgesi” alındı.
Hasan bey, debriyaj imalatına önce Mercedes otobüs ve kamyonlarından başlama nedenini şöyle açıklıyor: “Eğer en zor olanını başarabilirsek, diğerlerini haydi haydi başarırız.”
Yeni Yatırımlar
Türkiye'nin en büyük dünyanın ise 5. debriyaj markası olan Dönmez Debriyaj, sürekli yatırımlar yapıyor. En son üretim süresini kısaltan yeni robot projesiyle birlikte, H Tipi 1500 Tonluk Derin Sıvama Hidrolik Pres yatırımını da gerçekleştirdi. Euro 6 ürünlerde ölçü kararlılığı sağlayan pres, bin 500 tonluk gücü sayesinde esnek üretime de imkan tanıyor.
Çiğli dışında Kemalpaşa Bağyurdu'nda yeni devreye alınan büyük bir fabrikası, fabrikalarda üretim yapan 200’den fazla makine parkuruna ilaveten İngiltere'de bir lojistik merkezi, İstanbul'da bir dağıtım ofisi ve 15 bayisi bulunuyor.
İşin Sırrı :“İşini Severek Yapmak”
Dönmez Debriyaj Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Dönmez, cesur, inançlı, girişken, çalışkan bir Cumhuriyet çınarı.
“Eğer bir başarı treni sana yaklaşıyorsa, trene binmek için valizin hazır olmalı” diyen Dönmez, hızla değişen dünyaya ayak uydurmanın önemini vurguluyor. “Her zaman kendini yenileyeceksin. İşini severek yapacaksın. Severek yapmıyorsan yapma o zaman. Başarılı olmak için cesur olmak gerek. Önce hayal et. Hayal etmeden başarı olmaz.”
Bir şeyi yapacaksan tüm zorlukların üzerine gideceksin. Olur mu olmaz mı demeyeceksin. Ticaretin %90’ı cesarettir. Medeni cesaretin olacak, bazı riskleri göze alarak karar vereceksin önce. Sonra işine odaklanıp canla başla çalışırsan, o işin sonunu getirdiğinde başarı da karşına çıkar zaten.
İyi Bir Ekip, Lideri Başarıya Taşır
Hasan Dönmez, girişimcinin önce kendine güvenmesini, ardından da alanında işini çok iyi yapan, güvenilir insanlarla çalışarak iyi bir ekip kurmasıyla başarıya ulaşacağına inanıyor.
Müşteri Memnuniyeti
En önemli başarı kriterini müşterilerinin memnuniyeti olarak gören Dönmez, bu amaçla kalite-fiyat eksenine oturttuğu pazarlama stratejisinde, koşulsuz müşteri memnuniyetini esas almıştır. Türkiye pazarının en güçlü markalarından biri olmanın yanı sıra, ihracatındaki sürekli artış ile müşteri odaklı çalışan pazarlama anlayışına sahip olan Dönmez Debriyaj’ın 5 kıtada 80’den fazla ülkeye ihracat yapması ve ürünlerinin bu ülkelerde kabul görmesi; Dönmez Debriyaj Markasının uluslararası alanda başarısının bir göstergesidir.
Kalite Anlayışı
Dönmez Debriyaj, iş disiplinine ve kalite sistemine sıkı sıkıya bağlıdır. Uluslararası tüm kalite belgelerine sahiptir. Bu nedenle de şu anda 80 ülkeye ihracat yapan bir dünya markası olmuştur.
Pazarlama ve Teknik Servis
Dönmez Debriyaj katma değeri yüksek ürün satan bir sanayi kuruluşu. Debriyajın kilogram fiyatı 20-25 dolar arasında katma değeri yüksek bir üründür. Bu nedenle işlevsel ve özel bir üretim yapmanız gerekiyor. Pazarlama açısından en önemli avantajını, esnek üretim anlayışı olarak gören Dönmez Debriyaj, müşterilerinin adet ve çeşit bazında tüm özel ihtiyaçlarını karşılayabiliyor. Teknik servis elemanları müşterilerine yaptığı saha ziyaretleri ile gece gündüz demeden her türlü teknik desteği veriyor.
Başarınızı neye borçlusunuz?
Tüm bu elde ettiğimiz başarı öykümüzün neticesinde, iş yaşamında başarıya ulaşmak için en önemli koşulun, azimli olmak, cesur ve kararlı olmak olduğunu söyleyebilirim.
Gençlere mesajınız nedir?
Gençlere mesajım; medeni cesaretiniz yerinde olsun, kendinize güveniniz tam olsun, sabırlı olun ve asla zorluklara karşı pes etmeyin. Daima yeniliğe ayak uydurabilmelisiniz. Günün koşullarına göre kendinizi geliştirip yeniliğe adapte olmalısınız. İş yaşamında başarı ve mutluluğun formülü, kolektif bir bütündür. Öncelikle dürüstlüğü düstur edinmek gerekir. Sonrasında ise benim için çalışanın mutluluğu gelir. Bugüne kadar hiçbir çalışanımın maaş ödemesini aksatmadık. İnsan kaynağı çok önemli bir unsurdur. Doğru kişiyi seçmek, kritik bir faktördür. Çalışanların, o günün koşullarına göre eğitilmesine katkı sunulmalıdır. Sen çalışanına, çalışanın da sana güvenmeli. Kolektif bir iş yaparken paylaşmayı bilmeliyiz.