EUROTEM, Türkiye’ de teknolojisi bulunmayan her türlü elektrikli tren dizileri ve hafif raylı araçlar ile hızlı tren setleri ve hızlı tren yolcu vagonlarının üretimini gerçekleştirmek üzere Sakarya’da kurulmuş; ve TCDD, YPK’nın 30.01.2006 tarih ve 2006/T-4 sayılı kararına istinaden ve Yönetim Kurulunun 13.02.2006 tarih ve 3/35 sayılı kararı uyarınca % 15 oranıyla Şirket sermayesine ortak olmuştur.

Kore’den Hyundai Rotem ve Hyundai Corporation, Türkiye’den de TCDD, ASAŞ ve HACO şirketlerinin katılmasıyla 2006’de kurulan Hyundai Eurotem, Türkiye’de demiryolu taşımacılığında öncü rol oynama vizyonu ışığında yerli üretim yapmak üzere kuruldu.  Şirketin en büyük hissedarı olan Hyundai Rotem’in, hali hazırda Türkiye Otomotiv sanayinde de büyük bir yatırımı bulunmaktadır.

Şirketin en büyük hissedarları % 50,5 oranıyla ROTEM COMPANY (G.Kore),  % 33,5 oranıyla ASAŞ Otomotiv, % 15 TCDD ve  % 0,5 hisseyle HACCO Teknik Müşavirlik İnş. Ve Tic. Ltd. Şti.dir.

Şirketin, yerel sanayinin sunduğu  imkanlar ile TCDD bağlı ortaklıkları ve diğer üretim birimlerinin kapasitelerinden;  iş paylaşımı, üretim ortaklığı, direkt sipariş ve benzeri  uygulamalar ile yararlanması; teknoloji ve know- how getirmesi planlanmıştır.

Yabancı ortak Rotem ,Hızlı Tren Setleri dahil Şirketin Üretim yelpazesinde yer alan her türlü aracın ülkemizde üretilmesini sağlayacak Teknoloji Transfer anlaşması çerçevesinde  bilgi aktarımını taahhüt etmiştir. Bu çerçevede başlangıçta % 35 oranında yerlilik temin edecek ve yerlilik oranı daha sonra giderek artırılacaktı.

EUROTEM  fabrikası, yılda en az 50 araç üretimiyle faaliyete başlayacağı ve 200 dolayında kişiye istihdam sağlayacağı öngörüldü. Fabrikada ilk yıl yüzde 35-42 yerli payı ile üretim yapılacağı ve yerlilik oranının her yıl artarak yükseleceği planlanmış olup TCDD’nin Bağlı Ortaklıkları ve yerel sanayinin kapasite kullanım oranlarını artırması, oluşacak rekabet ortamı ve üretim kapasitesi dikkate alındığında 10 yıl içerisinde yaklaşık 1 milyar dolarlık bir kaynağın da iç piyasada kalmasını sağlayacağı vurgulanmıştı.

Temeli TÜVASAŞ’ın bahçesinde atılan EUROTEM fabrikasının Türkiye’ye sağlayacağı faydalar olarak;

Yabancı sermaye girdisi sağlanması, İlk etapta doğrudan iki yüz, dolaylı iki bin adet istihdam sağlanması,Yan sanayiyi geliştirmesi, Yeni sektörleri ortaya çıkarması ve geliştirmesi, Ülkemiz ve çevre ülkelerinin, yerel yönetimlerin ihtiyacını karşılaması, Ülkemize önemli ölçüde döviz tasarrufu ve girdisi getirmesi, Türkiye’nin, Avrupa’dan Ortadoğu’ya, Orta asya’ya kadar olan bölgede en önemli ileri demiryolu sanayi merkezi haline gelmesi planlanmıştı,  maalesef bunların hiçbiri gerçekleştirilemedi. Ülkemizde Sattığı araçlar ve sayıları;

Araç Türü                         Araç Sayısı            İhale Bedeli

TCDD Elektrikli Lokomotif  80 araç         312.789.438 USD

80 Adet                          

Marmaray EMU Araçları     440 araç     585.038.104 EURO

440 Araç                         

TCDD EMU -32 Set           96 araç        139.800.000  USD

(96 vagon) Ankara

DMU (1+84) Ankara           85 araç           76.000.000 USD

İzban - 40 EMU  3lü set     120 araç       179.998.812  USD

İETT LRV                         34  araç          68.000.000 USD

(T4 Topkapı-Habipler)

EMU İstanbul Belediyesi    92 araç         126.000.000 USD

M2 Yenikapı-Hacıosman   

Adana Tramvay                36 araç           85.680.000 USD

TOPLAM                          983 ARAÇ  1.770.000.000 USD

SONUÇ olarak Hyundai Rotem firması 2006 yılında Sakarya kurulduğundan bu yana Türkiye’de 1000’e yakın Elektrikli Lokomotif, EMU, DMU, LRT ve tramvay gibi demiryolu araçları satmış ve 1.8 milyar USD gelir elde etmiştir. Bu kadar satış yapmasına ve gelir elde etmesine rağmen kuruluş amacına uygun olarak gerçekleştirmesi gereken  ilk yıl yüzde 35-42 yerlilik payı ile üretim yapılması ve yerlilik oranının her yıl artarak yükseltilmesi ve 10 yıl içerisinde yaklaşık 1 milyar dolarlık bir kaynağın da ülkemizde kalması taahhütleri  maalesef gerçekleşmemiştir. Ayrıca 200 kişinin üzerinde istihdam taahhüdü de yerine gelmemiştir.

Hyundai  Rotem yapacağı taahhütlere uyabilseydi bugün ülkemizde 10 yılda % 51’ in çok üstünde yerli katkı ve büyük teknoloji transferi sağlanacaktı  ama maalesef geçen 10 yılda  % 10’u geçmeyen yerli katkı ile yaklaşık 1000 adet aracın satışını gerçekleştirmiştir. Bugün Güney Afrika bile Alstom ile 7 yıllık geçiş süresi  içinde ülkesinde minimum % 65 yerli katkıyı sağlamış durumdadır.  Çünkü G.Afrika yerlileştirmeyi çok ciddiye almış ve her safhasını denetlemiş ve uyulmadığı takdirde cezai yaptırımlar getirmiştir.

 Bizler, ARUS kümelenmesi  olarak Hyundai Rotemden beklentimiz yerli üretimde marka çıkaracak kadar kendini çok geliştirmiş küme üyelerimizi de içine alarak yerli katkı oranını en kısa zamanda % 80 seviyesine getirmeleridir.

Haberin Kaynağı : Railway Turkey

04.09.2014