Barbaros Demirci
Küresel Plastik Geri Dönüşüm Pazarı
Küresel geri dönüştürülmüş plastik pazarının yılda ortalama %7 büyüme gösterdiği ve 2023 yılında 50 Milyar doları aştığı tahmin edilmektedir. Geri dönüştürülmüş plastikler, işlevsel ve değerli ürünler geliştirmek için plastik atıkların yeniden kullanılmasını ve geri kazanılmasını içermektedir. Geri dönüştürülmüş plastikler, plastik atıkların ayrıştırılması ve temizlenmesi, ardından tanımlanması, ekstrüde edilmesi ve yeniden işlenmesi yoluyla elde edilmekte olup, bu ürünlerin ambalaj, tekstil, otomotiv ve inşaat sektörlerinde uygulama alanları giderek artış göstermektedir.
Dünyanın dört bir yanındaki birçok ülke, endüstrinin benimsenmesini teşvik etmek için düzenlemeler getirmektedir. Nitekim, Ocak 2021'de, AB tarafından geri dönüştürülmemiş plastik ambalajlarla ilgili bir plastik vergisi açıklanmış, İngiltere’de %30 geri dönüştürülmüş içerik içermeyen plastik ambalajlara ilave ücret getirilmiştir. Kaliforniya, 2022'den itibaren PET şişelerde minimum %15 geri dönüştürülmüş plastik kullanımını şart koşmuştur. AB Döngüsel Ekonomide Plastik Stratejisi, kullanma, yeniden kullanma ve geri dönüşüm faaliyetlerinin plastik değer zincirlerine entegrasyonu için malzemeye özgü bir yaşam döngüsü yaklaşımını benimsemeyi amaçlamaktadır. Strateji, 2030 yılına kadar AB pazarındaki ambalajlarda %100 yeniden kullanılabilir veya geri dönüştürülebilir plastik kullanımına ulaşmayı hedeflemektedir.
Daha büyük çevresel kaygılar, ambalaj atıklarıyla ilgili katı düzenlemeler ve yeni geri dönüşüm tekniklerinin uygulanması, endüstrinin büyümesini desteklemektedir. Teknolojik gelişmeler, destekleyici hükümet girişimleri ve Ar-GE’ye yapılan yatırımların artması talebi daha da artırmaktadır. Pazarda faaliyet gösteren birçok şirketin karbon ayak izini azaltmak için aldığı inisiyatifler de pazarın büyümesini desteklemektedir.
Türüne göre, geri dönüştürülmüş plastik pazarı polietilen (PE), polivinil klorür (PVC), polietilen tereftalat (PET), polipropilen (PP), polistiren (PS) ve diğerleri olarak bölümlere ayrılmaktadır. Polietilen tereftalat segmenti, gıda ambalajlarında ve şişelerde kullanılması nedeniyle önemli bir paya sahiptir. PET, şeffaf, dayanıklı, hafif ve tamamen geri dönüştürülebilir bir plastik türüdür. Toksik olmaması, hafifliği ve geri dönüşüm kolaylığı nedeniyle yiyecek ve içecek ürünlerinin ambalajlanmasında kullanım için yüksek talep görmektedir. Şişelenmiş su ve içecek üreticileri, hükümetler tarafından uygulanan düzenlemelerin bir sonucu olarak, ambalaj şişeleri üretmek için işlenmemiş PET kullanmaktan, geri dönüştürülmüş PET'e geçmektedir.
Ambalaj segmenti önemli bir pazar payına sahiptir. Yiyecek ve içecek, tüketim malları ve elektronik cihazlar için paketleme çözümlerinde giderek daha fazla kullanılmaktadır. Geri dönüşüm ve ambalaj atıklarının bertarafı konusunda tüketici bilincindeki artışla birlikte daha fazla çevresel kaygı, bu segmentin büyümesini desteklemektedir. Piyasa oyuncuları, ambalajla ilişkili çevresel etkiyi azaltmak için geri dönüştürülmüş ambalaj çözümleri geliştirmek için girişimlerde bulunmaktadır.
2019-2023 yılları arasında dünya plastik geri dönüşüm ithalatı yılda ortalama %2,6 ihracatı ise % 4,2 gerilemiştir.
2023 yılında dünya toplam plastik geri dönüşüm ithalatının %65’ini 10 ülke gerçekleştirmiştir. Toplam ithalattan Hollanda %12,Türkiye%10, Vietnam, Almanya ve ABD %7’şer pay almıştır. Diğer taraftan, söz konusu yıl içinde dünya toplam plastik geri dönüşüm ihracatının %68’ini 10 ülke gerçekleştirmiştir. Toplam ihracattan Almanya %11 >İngiltere %10İspanya ve Hollanda % 9 pay almışlardır.