Nisan 2021 Emtia Fiyat İndeksi

GENEL GÖRÜNÜM 

Değerli Meslektaşlarımız,

Tam kapanma nedeniyle hepimizin zor günler geçirdiği bu dönemde, kesintisiz tedarik sağlamak adına hepimiz yoğun bir mesai harcıyoruz. Artan malzeme maliyetlerine, navlunlardaki artışlar ve darboğazlar da eklenince, kriz durumları daha fazla karşılaşmak ve krizleri çözmek için çaba göstermek  zorunda kaldık. Türkiye’den ve Dünya’dan gelen Satınalma Müdürleri Endeksi (PMI) verileri halen imalat tarafında talebin yüksek olduğunu gösteriyor. Bazı PMI verilerinde gerilemeler görülse de bunların özellikle otomotivdeki duruşlardan kaynakladığını söyleyebiliriz. Uzun terminli siparişlerin yüksek fiyatlarda piyasaya sunulması ise yılın ikinci yarısında beklenen yavaşlamanın öteleneceği yönünde izlenim oluşturuyor. Tüm meslektaşlarımızın Ramazan Bayramlarını kutlarken; tüm meslektaşlarımızı, güncel mesleki konuların değerli konuşmacılar tarafından ele alınacağı, Haziran ayındaki “CPO TÜRKİYE – Satınalma ve Tedarik Zinciri Zirvesi”ne davet ediyoruz.

Dünya haberine göre; yatırım bankası Goldman Sachs, son 1 yılda %7 yükselen emtia piyasalarındaki artışların süreceği tahmininde bulunuyor. Banka, emtia piyasalarında önümüzdeki altı ay içinde %13.5 yükseliş bekliyor. Bankanın emtia araştırma ekibi, koronavirüs pandemisi kaynaklı baskılara karşın, düşük faiz ortamı ve daha zayıf bir doların yardımıyla fiyatların artmaya devam edeceğini öngörüyor. S&P GSCI Emtia Endeksi son 1 yılda %96.80 yükselirken, yılbaşından bu yana %23.54 artış yaşandı. Petrol talebinin gelecek 6 aylık süre zarfında, bugüne kadarki en büyük sıçramayı yapacağını ve günlük 5.2 milyon varil artış göstereceğini savunan bankaya göre, geçen hafta 77 dolar civarında gezen Batı Teksas petrolünün varil fiyatı 80 dolara çıkacak. Goldman, Avrupa'da aşılanmanın hızlanmasını ve seyahat kısıtlamalarının hafifl emesiyle talepte önemli bir artış yaşanacağı tahmininde bulunuyor. Mayıs ayında uluslararası seyahat kısıtlamalarının hafifl etilmesinin küresel uçak yakıt talebinde günde 1,5 milyon varil iyileşmeye yol açacağı belirtiliyor. Banka ayrıca önümüzdeki altı ay boyunca altın fiyatlarını ons başına 2.000 dolar olarak görüyor ve Bitcoin'in altın ile rekabet etmesi için çok erken olduğunu düşünüyor. Amerikan finans kuruluşu ayrıca, az yatırım yapılan arz tarafını gerekçe göstererek bakır fiyat tahminini yükselterek 12 aylık bir süre içinde ton başına 11.000 dolar hedefi belirledi. Bankanın açıklamasında, "Bu rekor boyutta ve hızla yaklaşan arz daralmasının sonucu fiyatların rekora gitmesidir” denildi. Banka ayrıca Çin’in emtia talebinde önemli rol oynamaya devam edeceğini söylüyor, ancak gelecek 10 yılda talebin tek büyük lokomotifi olmayacağının da altını çiziyor.

AA haberine göre; Dünya Bankası, emtia fiyatlarında 2021 başlarında küresel ekonomik toparlanma ile desteklenen yükselişin istikrar kazanacağını bildirdi. Banka, Emtia Piyasaları Görünüm Raporu'nun Nisan 2021 sayısını, "Metal fiyat şoklarının nedenleri ve sonuçları" başlığıyla yayımlandı. Raporda, emtia fiyatlarının 2021'in ilk çeyreğinde toparlanmaya devam ettiği belirtilerek, fiyatların küresel ekonomik toparlanma ve iyileşen büyüme beklentilerinin etkisiyle yıl boyunca mevcut seviyelere yakın kalmasının beklendiği kaydedildi. Emtia fiyatlarının seyrinin toparlanma hızına ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının kontrol altına alınmasına bağlı olduğu vurgulanan raporda, salgının kontrol altına alınmasında sağlanan ilerleme, gelişmiş ekonomilerdeki politika destekleri ve büyük emtia üreticilerinin üretim kararlarının görünümde büyük ölçüde etkili olduğu aktarıldı. Raporda, petrol, doğal gaz ve kömürün oluşturduğu enerji emtia fiyat endeksinin bu yıl geçen yıla kıyasla %36,1 yükseleceği, tarım ürünleri, metaller ve mineraller gibi enerji dışı emtia fiyatlarından oluşan endeksin ise %19 artmasının beklendiği kaydedildi. Enerji fiyatlarının bu yıl 2020'ye kıyasla üçte birinden daha yüksek olmasının beklendiğine işaret edilen raporda, enerji emtia fiyat endeksinin gelecek yıl %6,1 artacağı, enerji dışı emtia fiyat endeksinin ise %3,5 azalacağı tahminine yer verildi. Raporda, ham petrolün varil fiyatının bu yıl geçen yıla kıyasla %35,7 artarak ortalama 56 dolar seviyesinde gerçekleşeceği öngörülürken, ham petrolün varil fiyatının talebin kademeli olarak artmaya devam etmesiyle 2022'de ise %7,1 artışla ortalama 60 dolara ulaşmasının beklendiği aktarıldı. Metal ve mineral fiyat endeksinde de bu yıl geçen yıla göre yüzde 30,4 artması beklenen raporda, endeksin gelecek yıl ise yüzde 12,1 azalacağının tahmin edildiği kaydedildi. Raporda, değerli metallere ilişkin fiyat endeksinin ise yüzde bu yıl %0,1 artmasının, gelecek yıl %6,8 azalmasının beklendiği belirtildi. Dünya Bankasının raporunda, altının ons fiyatının bu yıl geçen yıla göre %4 azalacağı, söz konusu azalışın 2022'de ise %5,9'u bulacağı tahmini yer aldı. Tarımsal ürünlerin fiyat endeksinin ise bu yıl %13,5 artması beklenen raporda, gelecek yıl ise %1'lik artışın beklendiği aktarıldı. Raporda, neredeyse tüm emtia fiyatlarının ekonomik faaliyetteki artış ve özellikle petrol, bakır ve bazı gıda ürünlerindeki arz faktörleri nedeniyle salgın öncesi seviyelerin üzerinde olduğu ifade edildi.

Tüm bu gelişmeler altında, emtia fiyat analizleri aşağıdaki şekilde ele alınmıştır.

Selamlarım ve Saygılarımla.

Metal-Demir-Çelik:

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Bakır fiyatları Nisan ayını %12.41’lik artış ile 9.949 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Bakır Stokları ise aynı ay için %0.54’lük azalış gösterdi. Bakır fiyatlarının artışında talebin artacağına yönelik beklentiler ve dolar endeksindeki düşüş etkisi görülürken; Şili merkezli bakır üreticisi Codelco’nun başkanı, bakır fiyatlarının güçlü kalmaya devam edeceğini ancak COVID-19 varyantlarının yayılmasının pazarda yeni dalgalanmalara yol açabileceğini bildirdi. Bazı analistler ise fiyat artışını arz konusundaki endişelere bağladı. Pandeminin ardından, talepte beklenen artışa bağlı olarak, zaten sıkışık bir piyasa bulunduğunu belirten ve dekarboizasyon için Bakır’ın olmazsa olmaz olduğunu vurgulayan Goldman Sachs, yeşil enerjiye geçiş hızlandıkça ve metal arzı sıkılaştıkça bakır fiyatlarının artması bekliyor. Goldman Sachs, Bakır için 2021, 2022 ve 2023 fiyat tahminini sırasıyla 9.675, 11.875 ve 12.000 USD/ton olarak açıklarken; 2024 ve 2025 için bakır fiyatı tahminlerini de ton başına 14.000 ve 15.000 USD/ton olarak artış yönlü raporladı. FocusEconomics tarafından 13-18 Nisan'da derlenen ankette yatırım bankaları, komisyoncular, ekonomistler ve hükümetler tarafından tahmin edilen fiyatlarda büyük farklılıklar olduğunu gösterdi. Bakır fiyatlarında 5 dijitli fiyat beklentisini açıklayan Goldman Sachs ile fikir birliği sadece Singapore’s United Overseas Bank tarafından olurken, en düşük tahmin Bakır fiyatlarının 7.000 USD/ton’a geri çekileceğini öngören BMO Capital Markets tarafından yapıldı. Diğer kayıp yönlü beklentiler ise JP Morgan, Societe Generale, BBVA ve Capital Economics tarafından yapıldı ve 7.000 USD/ton’luk seviyenin 2022'de görüleceği tahmin edildi. Panelistlerin yarısından fazlasının Mart ayına göre tahminlerini yukarı doğru ayarladığı ve 4. çeyrekte daha az yükseliş belirttikleri ankette; fikir birliği ise 2021 4. çeyrek ortalaması için 8.340 USD/ton ve 2022 4. Çeyrek için 8.130 USD/ton şeklinde oldu. ABNAmro Nisan ayı raporunda Bakır fiyatlarını 2021 yılı sonunda 9.128 USD/ton ve 2022 yılı sonunda 9.387 USD/ton olarak tahmin etti.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Alüminyum fiyatları Nisan ayını %10.51’lik artış ile 2.445 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Alüminyum Stokları ise aynı ay için %3.26’lık azalış gösterdi. Alaşımlı Alüminyum fiyatları ise Nisan ayını %10.51’lik artış ile 2.445 USD/ton seviyesinde tamamladı. Goldman Sachs, Alüminyum için 2021 ve 2022 fiyat tahminini sırasıyla 2.300 ve 2.500 USD/ton olarak açıkladı. BMO, Nisan ayı tahmin raporunda, Alüminyum için tahminlerini 2021 yılı için 0.85 $/lb’den 0.95 $/lb’e; 2022 yılı için 0.80 $/lb’den 0.90 $/lb’e yükseltti. SMM Nisan ayı raporunda Alüminyum fiyat tahminini, özellikle Hindistan’da control dışına çıkan pandeminin etkisi ile  yükseliş yönünde 2.420 ile 2.500 USD/ton aralığında açıkladı. ABNAmro Nisan ayı raporunda Alüminyum fiyatlarını 2021 yılı sonunda 2.236 USD/ton ve 2022 yılı sonunda 2.256 USD/ton olarak tahmin ederken, aynı dönemler için FitchRatings tahmini ortalama 1.950 ve 1.850 USD/ton oldu.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Nikel fiyatları Nisan ayını %8.57’lik artış ile 17.477 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Nikel Stokları ise aynı ay için %0.69’luk artış gösterdi. Outokumpu paslanmaz çelik Mayıs 2021 prim fiyatlarını; 430 kalite için 2 EUR/ton azalış, 304 kalite için 67 EUR/ton azalış ve 316 kalite için 107 EUR/ton azalış ile açıkladı. BMO analistlerine göre, elektrikli araç bataryalarına ve paslanmaz çeliğe olan güçlü talep sayesinde, nikel fiyatları yüksek seviyelerini koruyama devam edecek. Goldman Sachs, Nikel için 2021 ve 2022 fiyat tahminini sırasıyla 19.438 ve 20.000 USD/ton olarak açıkladı. Dünya Bankası’nın 2022, 2023, 2024, 2025 ve 2030 için sırasıyla 14.213, 14.639, 15.078, 15.530 ve 18.000 USD/ton olan tahminine bakacak olursak, Nikel fiyatlarının sürekli bir artış trendinde olacağı öngörülüyor. Bazı analistlere göre ise 2030 yılı beklentisinin 20.000 $/ton altında olması yatırımcılar açısından çok cazip görünmüyor. Bununla birlikte BMO, Nisan ayı tahmin raporunda, Nikel için tahminlerini 2021 yılı için 7.15 $/lb’den 7.65 $/lb’e; 2022 yılı için 7.00 $/lb’den 7.15 $/lb’e yükseltti.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Çinko fiyatları Nisan ayını %2.39’luk azalış ile 2.904 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Çinko Stokları ise aynı ay için %7.78’lik artış gösterdi. Goldman Sachs, Çinko için 2021 ve 2022 fiyat tahminini sırasıyla 2.900 ve 2.750 USD/ton olarak açıkladı. BMO, artan Çin üretimi nedeniyle artması beklenen rafine piyasa arzı sebebiyle, fiyatların gevşeyeceğini öngörürken, 2021 yılı tahminini 1.15 $/lb’den 1.10 $/lb’e indirdi. SMM Nisan ayı raporunda Çinko fiyat tahminini yatay bir seyirde 2.820 ile 2.950 USD/ton aralığında açıkladı. ABNAmro Nisan ayı raporunda Çinko fiyatlarını 2021 yılı sonunda 2.856 USD/ton ve 2022 yılı sonunda 2.862 USD/ton olarak tahmin ederken, aynı dönemler için FitchRatings tahmini ortalama 2.500 ve 2.200 USD/ton oldu.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Kurşun fiyatları Nisan ayını %8.20’lik artış ile 2.117 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Kurşun Stokları ise aynı ay için %7.37’lik azalış gösterdi. Aynı dönem için LME Kalay fiyatları ise %18.44’lük artış ile 32.193 dolar/ton olurken, LME Kalay stokları %26.55’lik azalış gösterdi. SMM Nisan ayı raporunda Kurşun fiyat tahminini yükseliş yönünde 2.075 ile 2.140 USD/ton aralığında açıkladı.

Demir Cevheri fiyatları, Nisan ayını %13.33’lük artış ile 187 dolar/ton seviyelerinde kapattı. Steelorbis haberine göre; Güney Amerika odaklı çelik üreticisi Ternium, ikinci çeyrekte Meksika’da gerçekleşen satış fiyatlarının artmasını bekliyor. ABD-Meksika-Kanada (USMCA) piyasasındaki fiyatların “artmayı sürdürmesi ve üç aylık sözleşmelerde belirtilen fiyatların, ilk çeyreğe kıyasla ufak bir gecikmeyle yüksek fiyat seviyelerden belirleneceği için” ikinci çeyrekte fiyatlar artış gösterecek. Şirket ayrıca, ihracata dayalı sanayi kollarındaki müşterilerinden gelen güçlü talep ve ticari piyasadaki “istikrarlı” faaliyetle, çelik satış hacminin de Meksika’da iyileşme göstereceğinin tahmin edildiğini belirtti. Öte yandan, şirketin Arjantin ve Brezilya’daki faaliyetlerinin ikinci çeyrekte durgun geçeceğine yönelik bir tablo çizildi. Şirket, “2021’in ikinci çeyreğinde sevkiyatların, dayanaklı mal ve yapı malzemesine yönelik güçlü taleple desteklenen ilk çeyreğe kıyasla kısmen stabil kalmasını bekliyoruz,” dedi. Brezilyalı Vale‘nin açıklamasına göre, geçtiğimiz yılın dördüncü çeyreğinin sonunda artmaya başlayan demir cevheri fiyatları, bu yılın ilk çeyreğinde mevsimsel arz düşüşü, düşük stok seviyeleri ve Çin’deki toparlanma sonucu rekor seviyelere erişti. Vale, arz sıkıntısından dolayı demir cevheri fiyatlarında kaydedilen artışın bu yılın ikinci çeyreğinde de devam etmesini ve yılın geri kalanında ise Çin’deki üretim kısıtlamalarının cevher talebini etkilemesini bekliyor.

Çin Ekonomi Bakanlığı çelik sektörünün hammadde kaynaklarını daha fazla garantiye almak ve sektörün yüksek kalite ürün geliştirmesini teşvik etmek amacıyla, Danıştay’ın Vergilendirme Komisyonu’nun onayıyla ve 1 Mayıs tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere, belirli çelik ürünler üzerindeki vergilere yönelik düzenleme yaptığını açıkladı. Yeni uygulamaya göre, Çin’de ithal kare kütük, slab ve ingot ve bu ürünlerin paslanmaz çelikten üretilmiş versiyonlarından ithalat vergisi alınmayacak. Bunların ASEAN dışı ülkelerden ithalatına ise %2 vergi uygulanacak. Ayrıca, pik demirden alınan %1’lik ithalat vergisi de sıfıra indirildi. Ekonomi Bakanlığı vergiye tabi olmayan ürünler listesine geri dönüştürülmüş çelik hammaddeleri (hurda), %4 veya daha az karbon içerikli ferrokrom, doğrudan indirgenmiş demir, sıcak briketlenmiş demir, parka demir cevheri ve peleti ekledi. Ayrıca, açıklamaya göre, “ferrosilikon, ferrokrom, yüksek saflıkta pik demir ve diğer ürünlere uygulanan ihracat vergisi yükseltildi.” İhracat vergisi ferrosilikon için %25, ferrokrom için %20 ve yüksek saflıkta pik demir için %15 oldu. Bakanlık açıklamasında, “Bahsi geçen düzenleyici önlemler ithalat maliyetlerini azaltmak, çelik ithalat kaynaklarını genişletmek, yerel ham çelik üretimini azaltmak, toplam enerji tüketimini azaltmak için çelik sanayini teşvik etmek ve sanayinin dönüşümü ile yüksek kalite ürün gelişimini desteklemek amacıyla alınmıştır,” sözlerine yer verildi. Çin’de ithalat vergisinin indirilmesi, ASEAN dışındaki kütük ihracatçılarına olumlu etki edecek. Artık ASEAN dışındaki tedarikçiler de, ASEAN bölgesindeki üreticiler gibi vergiden muaf olacak ve fiyatlarını 15$/mt artırabilecek. Uluslararası tüccarlardan biri, “Halen değişiklikleri değerlendiriyoruz, ancak bu durum fiyatları kesinlikle artıracak,” yorumunu yaptı. Bir başka büyük tüccar ise, “Piyasada yükseliş görülecek,” dedi ve hem ASEAN çıkışlı hem de ASEAN dışından gelen kütük fiyatlarının bu hafta 680$/mt CFR seviyesini görmesinin, ardından da 700$/mt CFR’a yaklaşmasının beklendiğini sözlerine ekledi. SteelOrbis’in bildirdiği gibi, ASEAN çıkışlı kütük için kabul edilebilir fiyat seviyesi 675-680$/mt CFR, ASEAN dışından verilen kütük için kabul edilebilir fiyat seviyesi 660-665$/mt CFR aralığında yer alıyor. Son bağlantının Endonezya çıkışlı kütük için 680$/mt CFR seviyesinden yapıldığı konuşulurken, aynı seviyeden bir Vietnamlı satıcıyla görüşme yapıldığı duyuldu. BDT, Orta Doğu, Hindistan ve İranlı tedarikçilerin Çin’de düşen ithalat vergilerinden fayda sağlaması bekleniyor. Ancak, Çin ithal kütük piyasasındaki fiyat durumu, yakın dönemde yerel kütük ve inşaat demiri fiyatlarındaki trende bağlı olacak. Tangshan’daki çelik üreticileri, kütük fiyatlarını %13 KDV dahil 4.980 RMB/mt (768$/mt) fabrika çıkışı seviyesinde tuttu. KDV hariç fiyat ise 679,5$/mt seviyesinde yer alıyor. Kaynaklara göre, yeni vergilerin ithal hurda ve pik demir üzerindeki etkisi oldukça az olacak. Hurda segmentinde fiyatlar, 1-5 Mayıs İşçi Bayramı tatili öncesinde alımlarını durdurmaya başlayan büyük çelik üreticilerinin talebine bağlı. Küresel pik demir tedarikçileri, son açıklamayla gelen desteği alma fırsatını kaçırmayacak, ancak bunun kısa vadede alım satım üzerinde herhangi bir önemli etkisi olması beklenmiyor. İthalat vergisi kaldırılsa bile, Çin’de kabul edilebilir pik demir fiyatları tedarikçilerin hedeflediği seviyelerin çok altında kaldı.

Çin’in Sanayi ve Bilişim Teknolojileri Bakanlığı, 20 Nisan’da yapılan basın konferansında, hammadde fiyatlarındaki büyük artışların geçtiğimiz yılın ikinci yarısından bu yana emtia fiyatlarını ve çelik fiyatlarını yukarı çektiğini belirtti. Bu yılın ilk iki ayında ithal demir cevheri fiyatlarının yıllık %56,6 artış gösterdiği ifade edildi. Bakanlık yetkilisi, son kullanıcı sektörlerin yeniden üretime başlamasının hammadde açısından arz ve talep arasında dengesizlikle sonuçlandığını söyledi. Ayrıca, Çin’de gevşetilen para politikaları ve olumlu küresel ekonomik beklentiler, küresel vadeli piyasada ticareti artırdı. Bu da fiziksel piyasada hammadde fiyatlarındaki artışı yükseltti. Ancak, Bakanlık, emtia fiyatlarının uzun vadeli artış göreceğine ilişkin bir temel bulunmadığını dile getirdi. Hammadde fiyatlarındaki hızlı artışların olumsuz etkisinin kontrol altına alınacağı ifade edildi. Bakanlık yetkilisi, Çin’in ilgili hükümet birimlerini, piyasada panik oluşmasını önlemek ve istiflemenin önüne geçmek için hammadde fiyatlarının istikrara kavuşması için gerekli önlemleri almaya teşvik edeceğini bildirdi. Aynı zamanda, Bakanlık, fiyat dalgalanmaları riskine karşı uzun vadeli iş birlikleri için hem son kullanıcıyı hem de üreticiyi destekleyeceğini belirtti. Çin Demir ve Çelik Birliği (CISA), demir cevheri arzını sağlamak ve devam eden fiyat artış trendini frenlemek için gerekli önlemleri almaya yönelik ilgili bakanlıklara çağrıda bulundu. İthal demir cevheri fiyatlarının yakın zaman içinde, sınırlı bir aralıkta dalgalanma yaşayabileceği düşünülüyor.

Plastik ve Kauçuk:

Nisan ayında plastik fiyatlarında ortalama %7.82’lik artış görülürken, en yüksek artış %16.74 ile Enjeksiyonluk Homopolimer PP’de görülürken, bunu %13.82 ile Enjeksiyonluk HDPE, %13.41 ile GPPS, %13.26 ile Enjeksiyonluk LDPE, %12.84 ile Enjeksiyonluk HIPS ve %12.67 ile EVA takip etti. Chemorbis haberlerine göre; İthal poliolefin fiyatları Nisan ayında bir miktar geriye geldi. Zira pazarda talepsizlik etkili oldu. Ramazan ayının başlamasıyla son yılların en yüksek fiyatlarına direnç daha da gözle görünür hale geldi. Son günlerde, Mayıs ayı beklentileri de zayıf dinamikler eşliğinde şekillenmiş bulunuyor. Zayıf Mayıs beklentilerinin de etkisiyle Türkiye’de faaliyet gösteren imalatçılardan talep düşük kalırken, bu durum Nisan ayında PP ve PE piyasaları üzerindeki en belirgin baskı unsuru oldu. Kısa vadede arza ilişkin endişe duyulmaması ile likidite sorunları, dalgalı Türk Lirası/dolar kuru ve pandemi ekseninde nihai piyasaların sakin seyretmesi, Mayıs için talep görünümünü aşağı çekti. Oyuncular, “Faaliyetler Mayıs ortasındaki Ramazan Bayramı bitene dek gözle görünür bir iyileşme göstermeyebilir. Satıcılar bir ay daha yavaş taleple karşı karşıya kalacak,” yorumunda bulundu. PP piyasasında, Suudi Arabistan’dan yeni tekliflerin gerilemesi bekleniyor. Öyle ki nakde dönmek isteyen tüccarlar halihazırda fiyatlarını düşürdü. Üreticilerin, tüccarlardan gelen rekabetçi tekliflere ve alıcı direncine teslim olması bekleniyor. Aksi halde, Türkiye’ye mal satabilmeleri güç. Nisan başında, Suudi Arabistanlı tedarikçiler indirim miktarlarını mütevazı tutmuştu. Sonrasında ise, ayın ikinci yarısında diğer menşeler için verilen tekliflerin üzerlerinde kurduğu baskı arttı. İthal Çin, Rus ve İran malı PP rafya fiyatları geçen hafta halihazırda CIF/CPT 1700$/ton eşiğinin altına geldiler. Üstelik bu fiyatlar dahi alım ilgisi uyandıramadı. Alıcılar Orta Doğulu PE üreticilerinden yakında kayda değer fiyat düşüşleri görmeyi bekliyor. Zira Nisan ayındaki geri adımların ardından dahi talepte bir iştah açılması görülmedi. Tüccarlar geçen haftalarda satışlarını canlandırabilmek adına halihazırda tekliflerini aşağı çekti. Ancak işlem sayısı sınırlı kaldı. Birkaç alıcı şöyle dedi: “Önde gelen Suudi Arabistanlı bir üreticinin PE’de üç haneli düşüşle gelebileceğini duyduk.” Bazı oyunculara göre, bölgeden AYPE teklifleri CIF Türkiye 1900$/ton eşiğinin epey altından gelebilir. YYPE film ve LAYPE C4 film için birkaç alış hedefi CIF Türkiye, %6,5’e tabi, peşin ödemeli bazında sırasıyla 1400-1450$/ton ve 1450-1500$/tondan ifade edildi. Oyuncular Çin, Güneydoğu Asya, Hindistan, Güney Amerika, Mısır ve Afrika piyasalarının da talep bakımından yavaşladığını belirtiyor. Çin’den çıkan rekabetçi PP ve PE teklifleri Güneydoğu Asya piyasalarını baskı altına aldı. Hindistan’da İSE, rekor seviyelere ulaşan virüs vakaları piyasaya gölge düşürdü denebilir. Ayrıca, Çin’de yüksek stoklar ve Dalian düşüşleriyle inen yurtiçi fiyatlar ithale ilgiyi sınırlıyor. Nitekim, ülkenin ithal poliolefin piyasaları bu hafta ilave düşüşlere sahne oldu. Avrupa piyasalarında fiyat seviyeleri, uzayan tesis sorunlarından destekle şimdilik halen güçlü olarak addediliyor. Satıcılar Mayıs olefin kontratlarından çıkacak neticeye göre yüksek marjlarını korumaya çalışabilir. Bununla beraber, bölgede pik yakın olabilir. Zira alıcılar tarihi yükseklere direnç göstermeye başladı. Yüksek netback özellikle YYPE için bölgeye artan sayıda ithal teklifi çekerken, bu durum ilerleyen dönemde pazara denge getireceğe benziyor.

Kağıt ve Kereste:

Yurtiçi kağıt fiyatlarında Nisan ayında ortalama %10.45’lik artışlar görülürken; 2021 yılındaki artış %30 ve son 12 aydaki artış %67 seviyelerine ulaştı. Hurda kağıt fiyatlarında ise Nisan ayında yatay bir seyir izlendi. Piyasalar, kağıt üreticilerinin tüm maganiz kağıdı kaliteleri için büyük fiyat artışları açıklamasını bekliyor. Perlen Papier, 1 Temmuz 2021 tarihli teslimatlar için mevcut piyasa fiyatlarına gazete kağıdı için en az 80 €/ton ve LWC (hafif kaplı magazin kağıdı) için 60 €/tonluk bir fiyat artışı açıkladı. Şirket, mevcut kağıt fiyatlarının sürdürülemez seviyelerde olduğunu; elyaf, enerji, yardımcı maddeler ve ulaşım maliyetleri büyük ölçüde arttığı için fiyat artışının gerekli olduğunu açıkladı. Yurtdışındaki fiyat hareketlerine baktığımızda; artan maliyet baskısı nedeniyle, kağıt ve karton tedarikçileri Fransa'da fiyat artışları açıklıyor ve uygulamaya alıyor. Oluklu mukavva segmentinde Fransız pazarına satış yapan üreticileri, güçlü talep nedeniyle Nisan ayında neredeyse tüm kaliteler için daha yüksek fiyatlar uyguladılar. Mayıs ayı için açıklanan fiyat artışları ise müzakere ediliyor. Maliyet baskısı, odunsuz kaplamalı ve kaplamasız kağıtların yanı sıra magazine kağıdı üreticileri tarafından da hissedilmektedir. Nisan ayında odunsuz kaplamalı kağıtlar için bazı fiyat artışları oldu ve odun içermeyen kaplamasız kağıt kaliteleri için de biraz daha küçük artışlar uygulandı. Üreticiler, Haziran veya Temmuz aylarında fiyatlarını bir kez daha artırmayı hedefliyor. İngiltere'de Nisan ayının ilk yarısında, koronavirüs önlemleri hafifletilmeye başlasa da, odunsuz kaplamalı ve kaplamasız kağıtlara yönelik talepte gerçek bir artışa dair halen bir işaret görünmüyor. Üreticiler ise talep ve üretim kapasiteleri arasındaki mevcut ilişkiye bakılmaksızın, özellikle yüksek kağıt hamuru fiyatları ile artan maliyetlere istinaden fiyatları yükseltmekten başka seçenekleri olmadığını söylüyorlar. Almanya'da geri dönüştürülmüş oluklu mukavva karton fiyatları artmaya devam ediyor. Üreticiler, geri kazanılan kağıtlar için oluşan yüksek talep ve maliyet baskısının, fiyatları daha da arttıracağını belirtiyorlar. Üreticilerin fiyat açıklamalarına bakacak olursak; Brezilya'lı selüloz üreticisi Suzano, Mayıs ayı için yeni bir fiyat artışı açıkladı. Şirket, Avrupa pazarına beyazlatılmış okaliptüs kraft (BEK) hamuru teslimatları için 80 $/tonluk bir fiyat artışı duyurdu. Duyuru, Nisan ayı için talep edilen artışın hala Avrupa genelinde görüşüldüğü bir zamanda denk geliyor. Grup ayrıca Kuzey Amerika'da Mayıs ayı için yeni bir sürprim planlarken, Çin'deki müşteriler için BEK hamuru fiyatlarında değişikliğe gitmeyeceğini açıkladı. SCA, 1 Haziran’dan 2021’den itibaren geçerli olmak üzere; Avrupa'da beyaz ve kahverengi kraftliner fiyatlarını ton başına 50 Euro arttıracağını açıkladı. Şirket, fiyat artışına neden olarak; kraftliner için yüksek küresel talebi, sınırlı üretim kapasitesini ve hammadde maliyetlerindeki artışları gerekçe gösterdi. Navigator Company, Avrupa'daki kağıt fiyatlarını 10 Mayıs'tan itibaren% 6 ile 9 arasında attıracağını açıkladı. Şirket bu kararın; sadece Avrupa ve dünya genelindeki hamur, kimyasallar ve lojistik maliyetlerindeki artış sebebiyle değil, marka ürünlerine yönelik yüksek talebin ardından alındığını açıkladı. Sappi Europe, tüm odunsuz kaplamalı ve kaplamasız kağıt sınıfları için, daha önce duyurulan ve uygulanan artışlara ek olarak, 1 Haziran 2021'den itibaren Avrupa için %7 ile 10 oranında bir fiyat artışı açıkladı. Şirket, küresel lojistik kısıtlamaları nedeniyle hammadde ve navlun oranlarında keskin bir şekilde yükselen girdi maliyetlerinin, artışı kaçınılmaz hale getirdiğini ve bu trend devam ettikçe muhtemelen sonraki artışların geleceğini de belirtti.

Kereste fiyatları ise hem dünyada hem de yurtiçinde keskin yükselişler gösteriyor. Habertürk’e göre, 2021 yılının ilk üç aylık döneminde ortalama 915 dolara yükselen kereste fiyatları, ortalama fiyatlara göre ilk çeyrekte %77 artış gösterdi. Dünya haberine göre ise arz-talep dengesizliği nedeniyle yurtiçi ve yurtdışı piyasalarda kereste ve tomruk fiyatlarında son 1 yılda %100’den fazla artış yaşandı. Pandemi nedeniyle ahşap konutta talep artışı, kereste fiyatlarına yansıdı. Yurtiçinde Nisan ayında birinci sınıf çam kerestenin metreküp fiyatı 3500 liradan 5000 liraya yükseldi. Uluslararası kereste fiyatları ise 7 aylık yükselişini sürdürerek metreküpü 500 dolardan 1372 dolar seviyesine ulaştı.

Enerji ve Petrol:

Nisan ayında elektrik fiyatları ikinci çeyrek için nihai fiyatlarda neredeyse aynı kalırken, doğalgaz fiyatlarında yine %1’lik artışa gidildi. BloombergHT haberine göre, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) internet sitesinde, mayıs ayına ilişkin tarife tablosu yayımlandı. Buna göre, BOTAŞ'ın konut tüketicileri için gaz dağıtım şirketlerine uyguladığı satış fiyatı, nisanda geçerli olan tarifeye göre %1 artışla 1000 metreküp doğal gaz için 1315 lira 500 kuruş, sanayi abonelerine uyguladığı fiyat ise 1471 lira 414 kuruş olarak belirlendi. Elektrik üretim amaçlı santrallerinin tarifesinde ise 1000 metreküp doğal gaz için uygulanan fiyat %12 artışla 1631 lira 667 kuruş oldu. Nisan ayında Motorin ve Kurşunsuz Benzin fiyatlarında bir değişiklik olmadı. Bu tabloya göre, motorin ve kurşunsuz benzin fiyatları 2021 yılında ortalama %1.98 oranında azalış gösterdi. AA haberine göre; ABD Enerji Enformasyon İdaresinin "Nisan 2021 Kısa Dönem Enerji Görünümü Raporu"nda, bu yıl için Brent türü ham petrolün ortalama varil fiyatının 62,28 dolar olacağı tahmin edildi. Mart ayı raporunda bu rakam 60,67 dolardı. Raporda, Brent türü ham petrolün ortalama varil fiyatının bu yılın ikinci çeyreğinde 65,32 dolar, üçüncü çeyreğinde 62,69 dolar, son çeyreğinde ise 60 dolar olması beklenirken, gelecek yıl 60,49 dolar olacağı öngörüldü. Fiyatlardaki yukarı yönlü tahminin, söz konusu dönem boyunca küresel petrol stoklarındaki beklenenden daha büyük düşüşlerden kaynaklandığı belirtildi. Stoklardaki azalışın ise bu yılın ikinci çeyreğinde Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) ham petrol üretiminin beklentinin altında kalmasının bir sonucu olduğu ifade edildi. Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varil fiyatının ise bu yıl 58,89 dolar, gelecek yıl 56,74 dolar olacağı tahmin edildi. Dünya haberine göre; global emtia fiyatlarında rallinin gelecek 6 ayda güçlü bir şekilde devam edeceğini öngören Goldman Sachs, petrol fiyatının varil başına 80 dolar düzeyine yükselmesini beklediğini bildirdi. Gelecek 6 ayda küresel petrol talebinin günlük 5,2 milyon varil artacağını tahmin eden Goldman Sachs, petrol talebinde özellikle haziran ayına kadar güçlü bir artış olacağını öngördü. Hali hazırda günlük 94,5 milyon varil olan talebin 2021 üçüncü çeyrekte günlük 99 milyon varile yükseleceğini tahmin etti. Goldman Sachs, uluslararası seyahat sınırlamalarının mayıs ayında  gevşetilmeye başlanması ile birlikte global jet yakıtı talebinin günlük 1,5 milyon varil artacağını da öngördü.

Döviz Kurları:

TCMB 30 Nisan 2021 kapanış verilerine göre, USD döviz satış kuru bazında %1.14’lük azalış ile 8.2459 TL; EUR döviz satış kuru bazında %1.90’lık artış ile 9.9724 TL oldu. EUR/USD paritesi ise Nisan ayını %3.08’lik artış ile 1.2094 seviyesinde kapatmış oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan tarihli Beklenti Anketine göre 2021 yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 7,95 TL iken, bu anket döneminde 8,57 TL olmuştur. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 8,20 TL iken, bu anket döneminde 8,78 TL olarak gerçekleşmiştir. BloombergHT haberine göre; UBS yayımladığı bir araştırma raporunda, 2021 dördüncü çeyrek için Dolar/TL tahminini 8,60’tan 9,00’a çıkardığını belirtirken, cari açığın, kötüleşen salgın koşullarının ve küresel vakalardaki artışın riskleri artırdığına değindi. TL’nin hızlı bir şekilde değer kaybetmesi durumunda kayda değer faiz artışlarının gelebileceğini belirten banka, 2021’in ikinci çeyreği için dolar/TL tahminini 8,00’den 8,30’a güncellerken üçüncü çeyrek için tahminini ise 8,30’dan 8,80’e güncelledi. 2021’in dördüncü çeyreğinde dolar/TL kurunun 9,00 seviyesine ulaşmasını bekleyen banka, 2022’nin ilk çeyreği için kur tahminini 8,90’dan 9,00’a revize etti. Nisan ayı raporunda; Brexit'in İngiltere ekonomisi üzerinde bir engel oluşturma beklentisini dile getiren Commerzbank, Çin'deki yapısal sorunlar ve ABD ile ticaret çatışması nedeniyle, Yuan’nın değer kaybetmesi için baskı altında olmasını bekliyor. Commerbank’ın EUR/USD tahmini ise 2021 Q2, Q3, Q4 ile 2022 Q1 ve Q2 çeyrek dönemleri için sırasıyla, 1.18, 1.20, 1.23, 1.26 ve 1.26 olarak gerçekleşti. Nisan ayı raporunda EUR/USD paritesini 2021 yılı Q2 ve Q3 sonunda 1.19 olarak tahmin eden Citibank, ABD büyüme verileri ile güçlenen doların etkisi ile EUR/USD paritesinin yıl sonunda 1.18’e gerileyeceğini öngörüyor. Banka’nın yılsonu dolar tahmini ise 8.14 TL olarak raporlandı.

Yurtiçi Fiyat  ve Maliyet Endeksleri:

TUİK verilerine göre, 2021 yılı Mart ayı sonu itibariyle TÜFE ve Yİ-ÜFE ortalaması bir önceki aya göre %3.01; bir önceki yılın Aralık ayına göre %9.18 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %26.15 artış olarak gerçekleşti. TÜİK verilerine göre; Yİ-ÜFE (2003=100) 2021 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %4,34, bir önceki yılın Aralık ayına göre %12,91, bir önceki yılın aynı ayına göre %35,17 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,44 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %27,07, imalatta %38,11, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %4,50, su temininde %28,32 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %42,59, dayanıklı tüketim malında %29,24, dayanıksız tüketim malında %24,97, enerjide %38,64, sermaye malında %27,24 artış olarak gerçekleşti. Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %5,02, imalatta %4,55, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %2,22, su temininde %0,27 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %6,63, dayanıklı tüketim malında %2,05, dayanıksız tüketim malında %1,99, enerjide %3,51, sermaye malında %2,85 artış olarak gerçekleşti. Yıllık en düşük artış; %4,50 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı, %8,49 ile deri ve ilgili ürünler, %8,92 ile giyim eşyası olarak gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri %159,53, ham petrol ve doğal gaz %109,10, ana metaller %71,71 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Aylık en düşük artış; %0,27 ile su ve suyun arıtılması ve dağıtılması, %0,78 ile mobilya, %1,00 ile giyim eşyası olarak gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz %15,25, ana metaller %10,78, tütün ürünleri %9,45 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.