Arçelik, birçok üretim tesisinde prosesleri daha güvenilir ve daha çevre dostu hale getirmek için Plasmatreat atmosferik plazma teknolojisinden yararlanıyor.

Openair - Plasma, Fırından LED Televizyona Varıncaya Kadar Arçelik'te Kaliteyi ve Verimliliği Artırıyor

Türk ev aletleri ve tüketici elektroniği üreticisi Arçelik, birçok üretim tesisinde prosesleri daha güvenilir ve daha çevre dostu hale getirmek için Plasmatreat atmosferik plazma teknolojisinden yararlanıyor. Farklı malzemelerden oluşan parçaların Openair-Plasma ile ön işleme tabi tutulması, yapıştırma bağlarının uzun süre sağlam kalmasını ve kimyasal çözücü maddeler kullanmaya gerek kalmadan boyanın en iyi şekilde tutunmasını sağlıyor. Böylelikle Arçelik üretimini daha verimli ve daha çevre dostu hale getirmeyi ve birçok alanda bitmiş ürünlerin kalitesini büyük ölçüde artırmayı başarmıştır.

Plastik, metal veya cam gibi malzemelerin endüstriyel proseslerde güvenilir bir şekilde yapıştırılması, bunların üzerine baskı yapılması veya boyanması için genellikle yüzeyin önceden bir işleme tabi tutulması gerekir. Çünkü polaritelerinin düşük olması nedeniyle özellikle de plastiklerin yüzey enerjisi çok düşüktür ve bu da bu prosesleri zorlaştırmaktadır. Merkezi Steinhagen'de bulunan ve atmosferik plazma teknolojisinde uzman olan Plasmatreat GmbH, buna yönelik olarak birçok endüstriyel uygulamada diğer yöntemlere güvenli, verimli ve çevre dostu birer alternatif olarak yaygın bir şekilde kullanılmaya başlamış olan yenilikçi çözümler geliştirmiştir. Plazma teknolojisi kullanılarak farklı malzemelerin yüzeylerine çok verimli bir şekilde ön işlem ve nano kaplama uygulanabilmektedir. Plazma yüksek enerji seviyesiyle malzemelere temas ettiğinde yüzey özellikleri ör. hidrofob iken hidrofil olacak şekilde değişir. Sonraki üretim proseslerinin daha iyi bir hale getirilerek kazanç sağlamak amacıyla bundan yararlanılabilir.

Plazma ile temizleme, aktivasyon ve kaplama

Plasmatreat, atmosfer basınçlı plazma ile yüzey işlemeye yönelik olarak farklı uygulama alanları için farklı yöntemler geliştirmiştir: Openair-Plasma ile hassas temizleme işlemiyle malzemelerdeki (ör. metaller ve cam) kir giderilir. Plazma işlem, plastiklerde yüzey aktivasyonu sağlar. Yapıştırıcıların ve boyaların çok daha iyi tutunması için (malzemeye ve uygulama alanına bağlı olarak) plazmayla temizleme ve aktivasyon uygulanarak yüzeylerdeki safsızlık giderilir ve yüzey enerjilerinin yeterince yüksek olması sağlanır. Böylelikle yapıştırıcılar ve boyalar çok daha iyi tutunur. Temizlemenin ve aktivasyonun yanı sıra plazma uygulamalarını artıran üçüncü bir plazma yöntemi de plazma kaplamadır. Bu yöntemde PlasmaPlus teknolojisi kullanılarak ör. korozyona karşı koruma kaplaması veya yapışmayı güçlendirme gibi tam olarak istenen özelliklere sahip, işlevsel hale getirilmiş yüzeyler oluşturan nano kaplamalar meydana getirilir.

Arçelik A.Ş. de endüstriyel proseslere yönelik plazma teknolojisi ile elde edilebilecek avantajlardan ikna oldu. Borsada kote edilen ve %57'si Koç Holding'e ait olan bu Türk ev aletleri üreticisi çatısı altında Arçelik, Altus, Arctic, Beko, Blomberg, Elektra Bregenz, Flavel, Grundig, Defy, Dawlance ve Leisure gibi ünlü markaları barındırmaktadır. Bu markalar, çıktıkları ülkelerde beyaz eşya, küçük banyo ve mutfak aletleri veya tüketici elektroniği gibi alanlarda öncü markalar arasında yer almaktadır. Arçelik, 1955 yılında İstanbul'da kurulmuştur ve yükselişine çamaşır makineleri ve buzdolapları üreterek başlamıştır. Şirketler grubu bugün Türkiye, Rusya, Güney Afrika, Romanya, Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Çin ve Tayland olmak üzere dokuz ülkede 28 üretim tesisine sahiptir ve 34 tane daha başka ülkede satış ofisleri bulunmaktadır. Farklı markaların ürünleri dünya çapında 150 ülkede satışa sunulmaktadır.

Şirketler grubu, en çağdaş teknolojileri kullanarak sürekli yenilikçi ürünler ortaya çıkaran ve Arçelik'in üretiminin birçok noktasında çevrenin ve kaynakların daha fazla korunmasını sağlayan araştırma ve geliştirme çalışmalarıyla gurur duymaktadır. Çünkü çevrenin ve iklimin daha fazla korunması konusunda sayısız girişimde bulunan bu ev aletleri üreticisi, kurumsal hedefleriyle sürdürülebilirlik taahhüt etmektedir. Bu hedeflerin hayata geçirilmesinde özellikle de farklı beyaz eşya segmentlerinde zirvede bulunan enerji verimli cihazları bunu göstermektedir. Ayrıca şirketler grubu, Arçelik fabrikaları için ör. yenilenebilir enerji kullanımına, enerji ve su tüketiminin düşürülmesine ve atık geri dönüşümü oranına yönelik somut kotalar koymuştur. Şirket, bu hedeflere ulaşmak için prosesleri iyileştiren ve daha çevre dostu hale getiren, yeni, yenilikçi teknolojiler konusunda açık görüşlü.

Proseslerin daha verimli ve daha sürdürülebilir olmasını sağlayacak alternatifler aranıyordu ve bulundu

Arçelik'te Üretim Teknolojileri Merkezi Teknik Lideri olan Semih Okyar, parçaların yapıştırılması için manuel olarak gerçekleştirilen, zahmetli ve de aynı zamanda çevreyi kirleten ön işlemlere verimli bir alternatif aradığı bir sırada K-Show fuarında Plasmatreat'ın ev aletleri üreticisinin dikkatini çektiğini anlatıyor: "Bunun üzerine Hakan Sağkal yönetimindeki Plasmatreat Türkiye şubesi ve onun plazma uzmanı ekibiyle iletişim halinde kaldık. İlk toplantının ardından Plasmatreat'ın plazma teknolojisini tanıtmak ve uygulama olanaklarını belirlemek amacıyla tüm Arçelik fabrikaları için bir ziyaret planı yaptık. Bunun ardından çok hızlı bir şekilde bu teknolojiye yatırım yaptık." Openair-Plasma, ilk önce Bolu / Türkiye'deki ocak ve fırın üreten Pişirici Cihazlar İşletmesi'nde olmak üzere 2010 yılından bu yana şirkette kullanıyor. Bu teknolojiyle fırın üretimindeki önemli bir proses adımı daha iyi hale getirilebildi: Bu adımda fırın kapılarının yapıştırılması için epoksi reçine ile boyanan profillere 2 bileşenli silikon yapıştırıcı uygulanması gerekiyor. Güvenilir bir yapışma sağlamak için silikon yapıştırıcı sürülmeden önce profillerin üzerindeki epoksi kaplamaya kimyasal bir yapıştırma ajanı (primer) ile ön işlem uygulanıyor. Okyar, "Bu çalışma adımını birçok nedenden dolayı değiştirmek istiyorduk: Primer manuel olarak sürülüyordu ve bu nedenle astar her zaman eşit ölçüde olmuyordu ve bazen kalite sorunlarına yol açıyordu. Aynı zamanda bu proses iş gücü ve primer harcanması nedeniyle çok yüksek maliyetli ve hat üretimine entegre olmadığı için de çok yavaştı. Bir de uçucu organik bileşenler içeren primer kullanılması hem çalışanların sağlığına yönelik riskler hem de çevresel riskler teşkil ediyordu; bu konuda bir şey yapmamız gerektiğini fark ettik" diyor

Fırın üretiminde başarılı kullanım

Türkiye şubesinin genel müdürü Hakan Sağkal, "Openair-Plasma, sıradan basınçlı hava kullanılarak özel bir nozül ile çok hassas bir şekilde profile uygulanıyor. Bu bağlamda sahip olduğumuz temel yetkinliklerden biri de nozüllerin uygulamaya özel olarak ilgili prosese uygun hale getirilmesidir. Örneğin çıkış açısının değişken olması sayesinde birbirinden farklı 50'den fazla nozül başlığı modeli mevcuttur." diye açıklıyor. "Uygun nozülle, malzemeye ideal uzaklıkla ve mükemmel hılza ilgili uygulamanın prosesi en uygun hale getirilir." Örneğin Arçelik'te fırın kapısı profillerinin önceden işlenmesi için çok hassas bir şekilde çalışan Plasmatreat PFW10 Openair-Plasma nozülü kullanılıyor. Bu plazma nozülü, özellikle de ya yüksek proses hızıyla, ya yüksek enerjiyle ya da iş parçasının (ör. yapıştırma oluğu) yalnızca belirli bir kısmına ön işlem uygulanacağı zaman kullanılır. Fırın üretiminde üç eksenli bir robotla 10 mm genişliğe sahip bir alana 400 mm/sn hızla ön işlem uygulanır. Plazma işlem, malzemenin yüzey enerjisini 70 mN/m'ye kadar artırır ve böylelikle profillerin güvenilir bir şekilde yapışmasını sağlar. Semih Okyar, "Prosesi değiştirerek birçok farklı avantaj elde ettik: Yalnızca sağlam yapışma sayesinde fırınların kalitesini artırarak fireyi ve maliyetleri düşürmekle kalmadık. Ayrıca hat içi ön işleme ve bazı çalışma adımlarının ortadan kalkması sayesinde genel olarak daha hızlı hale geldik ve üretimimizi büyük oranda artırmayı başardık. Son olarak ise kimyasal yapıştırma ajanına çevre dostu alternatif olarak Openair-Plasma sayesinde üretimimizdeki emisyonları düşürdük; bu da iş sağlığı ve güvenliği ile çevre koruma konularında olumlu etki sağlıyor" diyerek mutluluğunu dile getiriyor. Bu yeni teknolojiden memnun kalındığı için Open-Plasma, Arçelik'in Pişirici Cihazlar İşletmesi fabrikasında artık fırın, ocak ve davlumbaz üretimine yönelik farklı yapıştırma proseslerinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumdadır. Örneğin dekoratif çıtalar, fırın kumanda panelleri ve fırın kapılarının tüm yan yuvaları ve profilleri, fırın kapakları da yapıştırılmadan önce işleniyor.

Hızlı bir şekilde diğer fabrikalara ve ürün kategorilerine de yayıldı

Arçelik, ocak ve fırın imalatında kendisini kanıtlayan Openair-Plasma için çok farklı malzemelerden imal edilen ürünler için farklı üretim tesislerinde başka uygulama alanları da buldu. Bu yenilikçi teknoloji şu anda artık örneğin kahve makinesi üretiminde de kullanılıyor. Openair-Plasma burada polibütilenterefitalat (PBT) malzemeden plastik parçaların daha iyi yapıştırılmasını ve bunların silikonla (RTV) yüzde 100 oranında yalıtılmasını sağlıyor. Plazma uygulaması bunlara ek olarak polikarbonat (PC) malzemeden imal edilen cihazların ön kapaklarının boyasını optimize ediyor: Ön işlem, boyanın kalkmasını önlüyor ve böylelikle fire oranını düşürerek Arçelik'in yüzde 15'e varan oranda maliyet tasarrufu sağlamasına olanak sunuyor. Plazma uygulaması, bulaşık makinesi üretiminde akrilnitril bütadiyen stirol (ABS) malzemeden imal edilen parçaların güvenilir bir şekilde birleştirilmesine destek oluyor. Burada plastik parçalara montaj için çok daha iyi yapışması sağlanan iki taraflı bir yapışkan bant yapıştırılıyor. Openair-Plasma, çamaşır kurutma makinesi üretiminde polipropilen (PP) plastik çerçevenin 2 bileşenli bir poliüretan yapıştırıcı ile alüminyum gövdeye yapışmasını optimize ediyor ve primer kullanılmasını gereksiz hale getiriyor; bu sayede Arçelik yüzde 20'ye varan maliyet tasarrufu elde edebilmiştir. Tüketici elektroniği alanında LED TV üretiminde cihazların farklı filmler kaplanan çok parlak çerçevelerinin kenarlarını aktive etmek için plazma ön işlem kullanılmaktadır. Örneğin bir polikarbonat karışımının (PC/ABS) polimetilmetakrilat (PMMA) malzemeden imal edilen parçalarla birleştirilmesi konusunda bitmiş ürünün kalitesinde önemli derecede artış elde edilmektedir.

Semih Okyar, son olarak "Bu örnekler daha da artırılabilir. Openair-Plasma, şirketler grubumuzda birçok alanda kalıcı olarak kullanılmaya başlamıştır. Kapasite artırımı veya yeni üretim hatlarına yatırım yaparken Plasmatreat plazma sistemlerini en başından itibaren planlarımıza dahil ediyoruz. Bu teknoloji konusundaki araştırma ve geliştirme çalışmalarımızda bir adım daha attık: Şu anda gelecekte başka prosesleri de optimize edebilmek için nano kaplamaya yönelik PlasmaPlus uygulamalarıyla ilgileniyoruz" diyerek görüşünü ifade ediyor.

Hakan Sağkal -Genel Müdür
Plasmatreat GmbH Türkiye