Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Yönetim Kurulu Başkanı-Baran Çelik 200. sayımıza özel otomotiv sektörünü değerlendirdi.

Otomotiv Sektörü Pandemiye Rağmen 15. Kez İhracat Şampiyonu

Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Yönetim Kurulu Başkanı-Baran Çelik 200. sayımıza özel otomotiv sektörünü değerlendirdi.

Türkiye ihracatını ve otomotiv endüstrisini yakından takip eden herkesin artık çok iyi bildiği üzere, otomotiv sektörü son 14 yıldır ülkemizin sektörel bazda ihracat şampiyonu ve şimdiden söyleyebiliyoruz ki bu yıl da pandemiye rağmen 15. şampiyonluğa ulaşacağız.

Türkiye, otomotiv endüstrisinde dünyanın 14. Avrupa’nın ise 4. büyük motorlu araç üreticisi konumunda bulunuyor. Endüstri, yüksek kalitede ve uluslararası standartlarda farklı model üretimi ile hem ticari araçlar hem de binek otomobillerde önemli bir ihracatçı konumunda yer alıyor. Bu durum tedarik endüstrisi üretimine ve ihracatına da olumlu yansıyor. Özetle; 2018 yılında Cumhuriyet tarihinin ihracat rekorunu kırarak 31,6 milyar dolarlık ihracata ulaşan ve son üç yıllık ihracat ortalaması 30 milyar dolar olan sektörümüz; dünyada kalite bilinci, üretim kabiliyeti, tedarik alt yapısı olarak mükemmel bir noktada ve aranan bir üretim merkezi konumunda bulunuyor.

Bu yıl tüm dünyayı esir alan Covid 19 salgını ise hemen hemen tüm sektörleri olduğu gibi otomotiv sektörümüzü de olumsuz etkiledi. Geçen yıl aylık bazda 2.55 milyar USD olan ihracat ortalamamız, bu yıl pandeminin de etkisiyle Ocak-Kasım dönemi için  2,1 milyar dolar ortalama ile devam ediyor. Ayrıca yılbaşındaki 32 milyar dolarlık hedefimizi de 25 milyar dolar olarak revize etmek zorunda kaldık.

Yılsonu hedeflerimiz açısından Eylül-Aralık dönemi bizim için önem taşıyor. Nitekim Eylül ayı 2.6 milyar dolar ile beklentilerimiz doğrultusunda gerçekleşti. Ekim ayında da son iki yılın (Ekim 2018’den bu yana) aylık bazdaki en yüksek ihracat rakamına ulaştık. İhracatımız ekimde yüzde 3,7 artışla 2 milyar 916 milyon dolar oldu. En büyük pazar olan Avrupa Birliği Ülkelerine ihracatımız da yüzde 6 arttı. Kasım ayında da 2.7 milyar dolar ile iyi bir rakama ulaştık. Otomotiv endüstrisinin bu yılın Ocak-Kasım dönemini kapsayan ilk 11 aylık ihracatı ise pandeminin de olumsuz etkisiyle yüzde 19 düşerek 22,75 milyar dolar olarak gerçekleşti. Her ne kadar dünya genelinde virüsün tırmanışa geçmesi ve ana pazarımız olan AB Ülkelerinde kısmi kapanmalar yaşansa da, eylül, ekim, kasım aylarındaki performansımızın da etkisiyle bu yılsonunda 25 milyar USD’lik hedefe ulaşacağımızı söyleyebiliyoruz. 

En büyük pazarımız AB’deki talep, ihracatımız açısından belirleyici oluyor. Buradaki gelişmelerden doğrudan etkileniyoruz. 2019 yılına göre AB pazarında bu yıl yüzde 25’in üzerinde bir daralma bekleniyor. Halen AB Ülkeleri ihracatımızdan Ocak-Kasım dönemi rakamlarına göre yüzde 75 pay alıyor. Bölgeye ilk 11 aylık ihracat rakamımız ise 17,1 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Bu yıl Covid-19 salgını nedeniyle yaşadıklarımıza şöyle bir bakarsak; tedarik zinciri açısından özellikle Mart-Nisan-Mayıs döneminde ciddi kırılmalar yaşandı. Araç üreticileri hem parça temin edemedi hem de salgının üretim yapılan ülkelere de sıçraması ile araç üretimlerini durdurmak zorunda kaldı. Dolayısıyla dünyadaki otomotiv üretimi ve ticareti durma noktasına geldi.

Ancak haziranda yeni normalin başlamasıyla önce Çin’de daha sonra da diğer ülkelerde başlayan normalleşme süreci tedarik sıkıntılarının yavaş yavaş giderilmesini sağladı. Bugün Çin salgını kontrol altına aldığı, otomotiv açısından merkez konumundaki diğer ülkelerde de henüz tam kapanmaya gidilmediği için tedarik sorununun büyük ölçüde çözüldüğünü söyleyebiliyoruz. Tabi kış dönemine girilirken pandemi halen önümüzde risk faktörü olarak duruyor. Dileğimiz daha önceki gibi tam kapanma gerektiren önlemlere başvurulmadan salgının etkisini yitirmesi yönünde.

Bu yıl pandemi nedeniyle ek istihdamdan çok firmalar mevcut istihdamlarını korumak için çaba gösterdiler. Yine de otomotiv endüstrisi bu zorlu dönemde en başarılı sektörler arasında yer aldı ve istihdamını büyük ölçüde korudu. Kısa Çalışma Ödeneği bu dönemde istihdamın korunması açısından çok faydalı oldu. Dolayısıyla açıklanan desteklerin de katkısıyla sektörel istihdam ile ilgili olumsuz bir yansıma olmadı.

Aşıların da devreye girmesiyle gelecek yıldan itibaren pandeminin etkisinin sona ermesi ya da azalması söz konusu olduğunda, üretim ve ihracatta bu yıl yaşanan kayıpların telafi edileceğini, yeni yatırımların gündeme gelebileceğini bunun da sektörel istihdama olumlu yansıyacağını düşünüyoruz.

Öte yandan otomotiv endüstrisi, dünyada büyük veri, nesnelerin interneti, e-mobilite gibi kavramlarla yaşanan değişimin en fazla etkilediği sektörlerin başında geliyor. Geleneksel, içten yanmalı motor ile çalışan, mekanik ağırlıklı araçlar yerini elektrikli, birbiri ile bağlantılı, otonom; yani yapay zekâ tarafından idare edilen yazılım ağırlıklı araçlara bırakıyor.

Türkiye olarak dünyada yaşanan bu dönüşümden uzak kalmamız düşünülemez, bu dönüşümün önemli bir parçası olmayı hedefliyoruz. Bu noktada, Türkiye otomotiv endüstrisinin ihracattaki tek koordinatör birliği Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği olarak hedefimiz; Türkiye'nin üretim merkezi konumuna, tasarım ve geliştirme yeteneklerini de eklemek.

Bu hedef doğrultusunda OİB olarak çok sayıda faaliyetler yürütüyoruz. Bu faaliyetler arasında Ar-Ge ve inovasyon alanında sektörün en önemli etkinliği olarak Otomotivin Geleceği Tasarım Yarışmasını düzenliyoruz.

2012 yılından bu yana düzenlediğimiz Otomotivin Geleceği Tasarım Yarışmasını bu yıl 27 Ekim’de endüstrinin elektrikli ve otonom araçlar çağına girdiği, ülkemizin yerli elektrikli araç yatırımına hız verdiği bir dönemde “Elektrikli Araçlar” teması ile düzenledik.

Pandemi nedeniyle online olarak düzenlediğimiz yarışma, ülkemizin dünya otomotiv endüstrisinde yaşanan dijital dönüşümün bir parçası olmasına katkı sunuyor. Türk otomotiv girişim projelerinin elektrikli araçlarda da öncü olacağına inanıyoruz.

Ticaret Bakanlığı desteği ve Türkiye İhracatçılar Meclisi koordinatörlüğünde gerçekleşen 9. Otomotivin Geleceği Tasarım Yarışmasında bu yıl 291 proje arasından birinciliğe Büyütech-Forsight projesi ile Ömer Orkun Düztaş layık görüldü. Toplam 70 bin TL’lik büyük ödülün sahibi olan Büyütech-Forsight projesi, otonom araçlarda Lidar teknolojisi (ışık algılama ve mesafelendirme) yerine geçecek, yapay zekâ işlemcisine sahip, çok düşük güç tüketiminde ve gelişmiş sürücü destek sistemlerini bünyesinde barındıran yeni nesil akıllı kamera sistemi sunuyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay ve TİM Başkanı İsmail Gülle’nin de katıldığı, Teknoloji ve Trend Avcısı Serdar Kuzuloğlu’nun moderatörlüğünü yaptığı etkinliği sektör profesyonellerinden akademisyenlere, girişimcilerden öğrencilere kadar binlerce kişi izledi. Dereceye giren başarılı proje sahiplerine toplam 250 bin TL ödül verildi.

Yarışmamızda ikinciliği Syntonym projesi ile alan Batuhan Özcan 60 bin TL’lik ödülün de sahibi oldu. Üçüncü seçilen Algae Biodiesel projesinin yürütücüsü Selen Şenay da 50 bin TL’lik ödül aldı. Dereceye girenler ayrıca İTÜ Çekirdek Kuluçka Merkezi olanaklarından yararlanarak girişimlerini geliştirmeye ve aynı zamanda İTÜ Big Bang sahnesinde yarışmaya hak kazandı.

Bu yıl ayrıca pandemi sürecinde yavaşlayan ihracatı canlandırmak amacıyla mevcut ve alternatif pazarlara yönelik çalışmalarımızı ağırlıklı online olarak düzenledik. Haziranda Meksika ile başlayan dijital sektörel ticaret heyeti toplantılarımıza ekim ayında en büyük pazarımız Almanya ve yine önemli pazarlardan İngiltere ile devam ettik. Türkiye’nin en önemli ticari partnerlerinden Rusya’ya yıllık 528 milyon dolar olan ihracata ivme kazandırmak ve iş birliği fırsatları geliştirmek amacıyla düzenlenen Adam Smith Rusya Otomotiv Forumu’na da katıldık.