TAYSAD Başkanı Alper Kanca, SUBCONTURKEY 200. sayısına özel olarak tedarik sanayinin 2020 yılı ve gelecek dönemi değerlendirdi.

Otomotiv Tedarik Sanayinde Üretim Aksamayacak

Otomotiv Tedarik Sanayisinde 2020 Yılı Ciro Kaybı 25 milyar TL

Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca,  SUBCONTURKEY 200. sayımıza özel olarak tedarik sanayinin 2020 yılı ve gelecek dönemi değerlendirdi.

Türkiye tedarik sanayisi yarattığı değer ve 50 yılı aşkın tecrübesiyle hiç şüphesiz ki ekonomimizin önemli itici güçleri arasında yer alıyor. 2020 yılı, pandemi nedeniyle tüm sektörlerde olduğu gibi bizim için de zorlu geçen bir sene. Türkiye’de 460 üyesi ile Türk otomotiv tedarik sanayinin tek temsilcisi Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) olarak; salgının sektörümüze olan etkilerini yakından takip etmeye her zaman özen gösterdik. Bu kapsamda gerçekleştirdiğimiz Koronavirüs Etki Araştırmaları, yaşanan sorunları tespit etmemizde ve bu sorunları kamuoyu ile paylaşmamızda önemli bir paya sahip oldu. Araştırmalarımızla sektörün nabzını tuttuk ve pandeminin ilk aylarından bu zamana kadar yaşanan değişimi takip etmeye çalıştık.

“TAYSAD Koronavirüs Etki Araştırmasının Yedincisi Sonuçlandı”

Yapılan son araştırmada, tedarik sanayisinde Covid-19’un etkilerini anlamaya çalıştık. Anketimize yaklaşık 170 firma katıldı. Buna göre, Mart-Kasım döneminde Covid-19 pozitif olanların oranı yüzde 5,4 çıktı. Anketi yaptığımız gün olan 5 Kasım 2020 tarihinde şirketlerde pozitif olanların toplam çalışanlara oranı yüzde 1,8. Yani, o tarihte 100 çalışandan yaklaşık 2’si tedarik sanayisinde Covid-19 hastasıydı. 7 aylık bir süreçte 5,4 olan sayı, sadece 1 günde yani 5 Kasım’da 1,8 olmuş. Bu da aslında hepimizin “çember daralıyor” dediği olgunun şirketlere de geldiğinin bir işareti. Şirketlerde de artık ciddi miktarda hastalığı hissediyoruz. Tabi ki, sadece hasta olduğu için değil temasta olduğu için işe gelmeyenler de var. Her ikisini topladığımız zaman yüzde 5,3 yapıyor. Sonuç olarak, otomotiv tedarik sanayisinde 5 Kasım günü şirketlerimizde her 100 çalışandan 5’i Covid-19 nedeniyle işe gelemedi. Dikkat çeken bir diğer konu da Covid-19 ile beklentiler oldu. Bu kapsamda, sektör önümüzdeki birkaç ay içerisinde pozitif vaka sayısının yüzde 9,7’ye yükselmesini bekliyor. Yani hastalığın seyrinin şirketlerde iki katına çıkacağı öngörülüyor.

“Üretimin Aksamaması İçin Fazla Mesailer Yapılıyor”

Otomotiv sektörünün çalışan koruma politikaları ve Covid-19 önlemleri ciddi maliyet artışlarını da beraberinde getiriyor. Üretim yapmanın maddi ve manevi ciddi maliyeti var. Yöneticiler, zamanın büyük bir kısmını hastalığın yayılmasını engelleyemeye yönelik tedbirlere ayırıyor. Her pozitif haber bizleri çok üzüyor. Diğer tarafta, bu durumun maddi olarak da ciddi bir yükü var. Ankete göre, iş gücü kayıplarına karşı alınan önlemler arasında yüzde 72 ile fazla mesai ilk sırada yer alıyor. Üretimin aksamaması için fazla mesailer yapılıyor. Bununla birlikte, geçtiğimiz yıllara göre ürettiğimiz ürün sayısı değişmezken üretimin sürekliliğini koruma için ilave istihdamlar gerçekleştiriliyor. Ankete katılan firmaların yüzde 47’si Covid-19 nedeniyle ilave istihdam yaptığını belirtti. Aynı vardiyada çalışan kişini sayısını azaltmak için vardiya sayısı 3’e çıkartıldı. Yine son ankete göre, otomotiv tedarik sanayisi sektöründe yüzde 24 oranında taşeron hizmeti alınıyor. Çalışan bulmakta zorlanıyoruz. Diğer sektörlerle kıyasladığımız takdirde daha iyi bir noktadayız. Daha olumlu bakıyoruz. Ama bahsettiğimiz gibi maliyetler noktasında tedarik sanayisi oldukça zorlanıyor.

“Önümüzdeki Üç Ay Değişim Beklenmiyor”

TAYSAD olarak gerçekleştirdiğimiz ankette üretimle ilgili beklenti ve veriler de yer alıyor. Buna göre, önümüzdeki 3 ay içerisinde üretimin aynı seviyede kalacağını ifade eden katılımcıların oranı yüzde 45. Katılımcıların yüzde 32’si ise üretimin önümüzdeki üç ayda artmasını bekliyor. Yüzde 23 oranında da ise işlerin biraz daha azalacağı kanaatinde olanlar var. Genel yaklaşım, vakaların artacak olmasına rağmen üretimde bir aksama yaşanmaması.

“Tedarik Sanayisinde 2020 Yılı Ciro Kaybı 25 Milyar TL”

Tedarik sanayi ihracatında Eylül’de yüzde 5,4, Ekim’de yüzde 5,1 gibi dolar bazında artışlar oldu. Ocak-Ekim döneminde tedarik sanayisinde yaşanan ihracat kaybı 1,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti, yani ihracatta yüzde 15,3’lük bir daralma yaşadık. Yıl sonunda tedarik sanayisinin ulaşacağı ihracat hacminin 9 milyar dolar ve toplam ihracat kaybımızın 1,6 milyar dolar olmasını bekliyoruz. Tabi bu olumsuz dönem tedarik sanayisinin cirolarını da etkiledi. Buna göre, tedarik sanayisinin ciro kaybı 2020 yılında toplam 3,4 milyar dolar civarında yani 25 milyar TL civarında olacak. Bu rakam bizim için büyük bir kayıp. Yaşanan bu kayba rağmen küçülmeyi hiç düşünmedik. Maliyetler pandemi etkisiyle artsa bile çarkların dönmesi için uğraştık. İhracatın devam etmesi için sektör olarak elimizden geleni yaptık ve önümüzdeki dönemde de aynı şekilde çalışmaya devam edeceğiz.

“Ağustos - Ekim Ayları 2019 Yılının Aynı Dönemine Göre Daha Yüksek Üretim Gerçekleşti”

Otomotiv sektörü 2020 yılında pandemi nedeniyle küresel olarak ağır darbe aldı ve 2. dalga ile bu olumsuz etki devam ediyor. Mart, Nisan ve Mayıs ayları Çin hariç tüm dünya da çok kötü geçti. Haziran ve Temmuz aylarında toparlanmaya başlayan sektör, Kasım ayında tekrar 2. dalganın etkisi ile karamsar havaya girmeye başladı. 2020 yılında 5 milyon adedi Avrupa'da olmak üzere, araç üretimi küresel olarak 16 milyon adet azalacak. 2021 yılında bir toparlanma olacağı, küresel üretim artışının 13% ve Avrupa’daki artışın ise 16% seviyelerinde olacağı öngörülüyor. Türkiye’de 2018 ve 2019 yıllarındaki araç üretimindeki düşüş 2020 yılında pandemi etkisiyle artarak devam etti. Pandemi döneminin ilk 3 ayında yani Mart-Mayıs döneminde tamamen bir çöküş yaşamıştık. Haziran ve Temmuz aylarında toparlanma gösteren araç üretimi Ağustos - Ekim ayları arasında 2019 yılına göre daha yüksek gerçekleşti. Kasım ve Aralık aylarında üretim adetlerinin planlandığı şekilde gerçekleşeceğini ve 2020 yılını 150 bin araç kayıp ile 1,3 milyon araç üretim seviyesinde kapatacağımızı düşünüyoruz.

Araç ihracatı ise Avrupa pazarlarındaki satış rakamlarına paralel olarak düşüş göstermeye devam ediyor. Araç adeti olarak baktığımızda Eylül ve Ekim aylarında bir toparlanma görüyoruz.  Otomotiv sektörünün, ana sanayi ve tedarik sanayi olarak, toplam ihracatı Ocak – Ekim döneminde 5,3 milyar dolar yani 20,9% oranında düştü. Yıl sonunda sektör olarak 25 milyar dolar ihracat seviyesine ulaşmayı hedefliyoruz. Tedarik sanayi ihracatında Eylül’de yüzde 5,4, Ekim’de yüzde 5,1 gibi dolar bazında artışlar oldu. Ocak-Ekim döneminde tedarik sanayisinde yaşanan ihracat kaybı 1,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti, yani ihracatta yüzde 15,3’lük bir daralma yaşadık. Yıl sonunda tedarik sanayisinin ulaşacağı ihracat hacminin 9 milyar dolar ve toplam ihracat kaybımızın 1,6 milyar dolar olmasını bekliyoruz. Tabi bu olumsuz dönem tedarik sanayisinin cirolarını da etkiledi. Buna göre, tedarik sanayisinin ciro kaybı 2020 yılında toplam 3,4 milyar dolar civarında yani 25 milyar TL civarında olacak. Bu rakam bizim için büyük bir kayıp. Yaşanan bu kayba rağmen küçülmeyi hiç düşünmedik. Maliyetler pandemi etkisiyle artsa bile çarkların dönmesi için uğraştık. İhracatın devam etmesi için sektör olarak elimizden geleni yaptık ve önümüzdeki dönemde de aynı şekilde çalışmaya devam edeceğiz.

“Pandemi Etkisiyle Bireysel Mobilite İhtiyacı Artıyor”

Önümüzdeki yıl için geniş bir tahminde bulunmak kolay değil. Hatta Ocak-Şubat’a geldiğimizde bile bunun cevabını vermek çok kolay değil. Nedeni ise ikinci dalganın ne derece yıkıcı olacağını hala bilmiyoruz. Ancak, sektör olarak birincisi gibi yıkıcı olacağı ihtimalini öngörmüyoruz. Neden? Çünkü sağlık sistemi Avrupa’da, Amerika’da, Asya’da ve tabi ki ülkemizde de bir tecrübe yaşadı ve ne yapacağını biliyor, gereken alt yapı ve malzemeler hazır sayılır. Bireyler olarak ne olabileceğini gördük ve anladık. Maske, mesafe ve temizliği öğrendik ve ona göre davranıyoruz. 2021 yılı, aşıların da insanlara ulaştırılmasıyla beraber kesinlikle bu seneden daha iyi olacaktır. Üretim ve satış anlamında da kesinlikle 2020 yılından daha yüksek rakamlara ulaşılacaktır. Otomotiv pazarı üzerine tahminler yapan IHS Markit’in tahminlerine göre de Avrupa’da satışların 2021 yılında yüzde 12 oranında artması bekleniyor. Üretim tarafı bu dönemde bir miktar düşecektir ama düşüşün etkisi 2020 gibi yıkıcı olmayacaktır. Tabi ki bu durum biraz da bizim sektöre özgü, bildiğiniz gibi pandemi etkisiyle bireysel mobilite ihtiyacı artıyor ve bu durum otomotiv sektörü için negatifliği bir seviye azaltıyor. Eğer pandemi 2. dalga etkisi minimum seviyede ve kısa sürede atlatılırsa 2021 yılında üretimin 1,5 milyon araç seviyesinde gerçekleşeceğini söyleyebiliriz.

TAYSAD olarak bir gün işler düzelecek, bir gün yine büyük projeler konuşulacak diye düşünüp bu projelerin gelebilme ihtimali olan ülkelere yönelik bir algı çalışması yapıyoruz. Algı düzeltme faaliyetinde bulunuyoruz. 5 ülke var içerisinde bu sene Almanya, Fransa, İngiltere, bir dahaki seneye İtalya ve ABD olacak. Her 3 ülke için de çok detaylı çalışmamız var. Sosyal medyadan basın açıklamalarına, gazete eklerinden dergilere röportajlara kadar büyük bir paket üzerinde çalışıyoruz. Özellikle Almanya tarafında iyi çalışmalarımız var. Bu çalışmalarla önümüzdeki birkaç yılı etkilemeyi düşünüyoruz. Özellikle bu saydığım ülkelerdeki otomotiv sektöründe karar vericileri ya da ekonomide karar vericileri etkilemek, Türkiye’nin avantajlarını, Türkiye’nin imkanlarını anlatmak istiyoruz.