Plastikle İlgili İlginç Bilgiler! Bunları Biliyor Muydunuz?
Doğayı ve çevreyi koru, tasarruf et ekonomiye kazandır!
Ülkelerin doğal kaynaklarından uzun vadede ve maksimum faydalanabilmeleri için en etkili yöntemlerden biri olan geri dönüşüm ile;
- Kaynakların gereksiz kullanılması önlenerek doğal kaynaklar korunuyor,
- Atıklar kaynağında ayrıştırılarak atık çöp miktarı azaltılıyor ve çevre korunuyor,
- Atıklar tekrar ekonomiye kazandırılıyor,
- Enerji tasarrufu sağlanıyor.
En avantajlı geri dönüşüm malzemesi plastik!
Dönüştürülebilen başlıca maddeler arasında; plastik, kauçuk, demir, çelik, bakır, alüminyum, kurşun, piller, kağıt, cam, motor yağları, atık yağlar, akümülatörler, araç lastikleri, beton, röntgen filmleri, elektronik atıklar ve organik atıklar bulunuyor. Ama ekonomik ve kolay uygulanabilir olması nedeniyle günlük hayatın vazgeçilmez maddesi olan plastik, geri dönüşüm sürecinde de avantajlı konumunu koruyor. Örneğin;
- Cam şişelerin geri dönüştürülmesi için gereken enerji, orijinal üretim enerjisinin yüzde 66'sı iken plastik malzemelerde bu oran sadece yüzde 10 oluyor.
- Plastikler 120 ile 200 derecede geri dönüştürülürken, diğer alternatif malzemelerde geri dönüşüm 650 ile 1400 derecelerde mümkün oluyor.
- 1 ton plastik ambalaj atığın geri dönüşümü sonucunda 14000 kWh enerji tasarrufu sağlanıyor. Örneğin; Türkiye genelinde tasarruf edilebilecek enerji miktarı yıllık 4 Milyon Megawatt saattir (MWh).
PLASTİK NEDEN YÜZYILIN MALZEMESİ?
Geri dönüşümün yıldızı olan plastik, aynı zamanda yüzyılın malzemesi olarak kabul ediliyor. Bunun nedeni ise aşağıda yer alan ve plastik hakkındaki pek de bilinmeyen gerçekler…
Mükemmelliği üretildiğinde tescillendi
1862 yılında, İngiltere’de Alexander Parkes tarafından icat edilen plastik büyük takdir gördü ve sergilendiği “Uluslararası Büyük Londra Fuarı”nda mükemmellik ödülü kazandı.
Su kaynaklarını kurtarıyor
Küresel ısınma nedeniyle dünyada su kaynaklarının değerinin arttığı şu dönemde plastik torbaları tercih etmenin önemi de artıyor. Plastik torbalar çok daha az su tüketilerek üretiliyor. 1000 adet kağıt torba için 3 bin 785 litre, aynı adetteki polietilen plastik torbalar içinse sadece 30 litre su harcanıyor. Ayrıca kâğıt torbaların üretimin sürecinde plastikten 4.5 katı fazla enerji harcanıyor.
Doğada kolay çözünüyor
Plastiklerin doğada yüzlerce yıl kaldığı söyleminin, bilimsellikten uzak bir iddia olduğu görülüyor. Plastik poşetler doğada 2-10 yıl kalıyor. Doğada çözünürken de çevreye ve insana zarar vermiyor.
Poliüretan köpük hayat kurtarıyor.Plastik, acil müdahale edilmemesi durumunda ölüme neden olan karın ve göğüs bölgesindeki iç kanamaların durdurulması için kullanılıyor. Poliüretan polimer köpük, iç kanamayı en az bir saat boyunca kontrol altına alabiliyor. Böylece yaralıların hastaneye yetiştirilip kurtarılma şansını yükseltiyor. Ameliyat sırasında vücuttan kolayca çıkarılabilen köpük, en ağır vaka olarak nitelendirilen karaciğer yaralanmalarında dahi, 3 saat sonra bile yaşama oranını yüzde 8'den yüzde 72'ye yükseltiyor.
Uçaklar plastik atıklarla uçuyor
Plastik atıkları, uçak yakıtına dönüştürüldü. Dizel yakıta göre daha az kükürt içeren, üretim metodu çevreye zarar vermeyen bu yüksek setantlı yakıt, tek motorlu uçaklarda denenmeye başladı. İrlandalı şirket Cynap Plc’ın ürettiği Cynar yakıtı, piroliz metoduyla yapılıyor: Isıl degraditasyonla uzun polimer zincirleri oksijen yoksunluğunda indirgeniyor. Plastik, 370-420 derece arasında ısıtılıp piroliz gazları çıkması sağlanıyor ve sonra bu gazlar yoğunlaştırılarak, ayrımsal distilasyonla sıvı olarak ayırılıyor. İşin sırrının piroliz ve damıtmada olduğu bu özel benzin, hiçbir yakıt türüyle harmanlanmıyor.
Bir poşet 60 W ampul gücünde
Tek bir plastik poşetin sahip olduğu enerji, bir odayı 60 w ampul gücü ile 10 dakika boyunca aydınlatmaya yetiyor
Daha az ağaç kesimi daha fazla oksijen
Plastik kullanıldığı için kesilmeyen her ağaç, günde dört insanın tükettiği oksijeni üretiyor, yedi insanın havaya verdiği karbondioksiti alıyor.
Bir pet şişeyi neye dönüştürebilirsiniz?
Pet şişelerin malzemesi ‘PET’ler geri kazanılarak şu ürünler üretilebiliyor: Halı tabanları, uyku torbaları, giysilerdeki yalıtım maddesi, oto parçaları, boya fırçaları, can kurtarma yastıkları, torbalar, posta kutuları, piknik masaları, çitler, yürüyüş botları, çift bölmeli kovalar, laser toner kartuşu, kayışlar ve geotekstiller vb. Geri kazanılması mümkün olmayan plastikler (ambalaj atıkları) ise yüksek kalorifik değerleri sayesinde enerji amacı ile kullanılabiliyor.
İnşaat sektörü için en ideal malzeme
Her türlü hava şartlarına, ısıya dayanıklı, esnek ve güçlü olan plastik, çok hafif ve çok az bakım gerektirmesi nedeniyle de inşaat sektörünün ideal malzemesi haline geliyor. Avrupa’da, plastik kullanımının yüzde 20’sini inşaat sektörü gerçekleştiriyor.
Plastik borularla üç kat fazla tarımsal verimlilik
Günümüzde, hafif, esnek, sağlıklı ve az maliyetli plastik borular sayesinde insanlar temiz su kaynaklarına daha rahat ulaşıyor. Tarımsal alanda sulama boruları, sera örtüleri ve benzerlerinin kullanılması ile de üç kat fazla tarımsal verimlilik elde ediliyor.
Ulaşımın gizli kahramanı!
Plastik kullanımı, ulaşım araçlarında adeta gizli kahraman olarak görev yapıyor. Plastik kullanımı arttıkça ağırlığı azalan uçakların yakıt tüketimi de azalıyor. Üretiminde plastiklerin en yüksek oranda kullanıldığı, dünyanın en büyük uçağı olan Airbus A380’nin rüzgar kutularında plastik fiber kompozitlerin kullanılması uçak ağırlığını 1,5 ton azaltıyor. Böylece uçak, aynı miktarda benzin ile 853 yolcusunu 14 bin 800 km daha fazla uçurabiliyor ve daha fazla yük taşıyabiliyor. Otomotiv sektöründe de aynı tasarruf söz konusu. Dünyada 800 milyon araç olduğu varsayılırsa, bu araçların üretimlerindeki 1 kg’lık plastik kullanımı sayesinde, yılda 1 milyar dolarlık yakıt tasarrufu sağlanıyor.
Plastikler olmasaydı…
• Ambalajların ortalama ağırlığı 4 katına, ambalajların üretimi için harcanan enerji 2 katına, hacmi ise 2.5 katına çıkardı.
• Rüzgarın gücünden yararlanılamazdı. Çünkü bu çevre dostu enerji kaynağının değerlendirilmesinde; rüzgar türbini kapaklarında ve kollarında özel plastikler kullanılıyor.
• Plastikler yerine plastik olmayan alternatif maddeler kullanılsaydı sera gazı emisyonu yüzde 50, enerji tüketimi ise yüzde 46 artardı.
• Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre plastik hiç kullanılmamış olsaydı, ana sektörlerde 53 milyar kwh daha fazla enerji kullanılacaktı.
• Otomobiller ortalama 200-300 kg daha ağır olacaktı. Her 100 kg plastik parça, Avrupa’da benzin tüketimini yılda 12 milyon ton, CO2 emisyonlarını da 30 milyon ton azaltıyor.
20.02.2014