Bağlantı elemanları sanayinde 2015 yılından sonra girişim sayılarında kademeli ve istikrarlı bir artış eğilimi yaşanmıştır.

Türkiye Bağlantı Elemanları Sektör Raporu

Girişim Sayıları

Bağlantı elemanları sanayinde 2015 yılından sonra girişim sayılarında kademeli ve istikrarlı bir artış eğilimi yaşanmıştır. Bağlantı elemanları sanayinde 2015 yılında girişim sayıları 567 iken ilk kez 2019 yılında 602 adet ile altı yüz sayısını aşmıştır. Bağlantı elemanları sanayinde girişim sayısı artışı 2020 pandemi yılında da sürmüş ve girişim sayısı 2020 yılında 604 adet olmuştur.

2021 yılında bağlantı elemanları sanayi girişim sayısında önemli bir artış yaşanmıştır. Girişim sayısı 638’e yükselmiştir. Salgın sonrası oluşan koşullar içinde özellikle dış talepte yaşanan artış sanayide girişim sayısını artırmıştır. 2022 yılında ise girişim sayısındaki artış yavaşlayarak sürmüş ve girişim sayısı 650 olmuştur. 2023 yılı koşullarında özellikle dış talepte yavaşlama ile içeride deprem, seçimler ve sıklaştırma politikaları öne çıkmıştır. Bu çerçevede girişim sayısının 660 adete ulaştığı tahmin edilmektedir.

Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri, GT: Gerçekleşme Tahmini

Üretim Değeri

Bağlantı elemanları sanayinde bir diğer önemli gösterge üretim değeridir. Bağlantı elemanları üretim değeri cari fiyatlarla ve üretici fiyatları ile sunulmaktadır. Bu nedenle üretim değerini miktar ve fiyatlar birlikte belirlemektedir.

Bağlantı elemanları sanayinde 2015 yılında 2,53 milyar TL olan üretim değeri 2019 yılında 6,52 milyar TL’ye yükselmiştir. Üretim değeri 2020 yılında ise 7,47 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 2015-2020 döneminde üretici fiyat artışları oldukça sınırlı kalmıştır. Bu nedenle üretim değeri daha çok miktar olarak değişimlerden etkilenmiştir.

2021-2023 döneminde ise enflasyondaki artış ile üretim değerinin nominal büyüklükleri önemli ölçüde yükselmiştir. Nominal artışlar yanında artışlar enflasyondan arındırılmış reel üretim değeri büyümeleri önem kazanmıştır. 2021 yılında üretim değeri 14,27 milyar gerçekleşmiştir. Reel olarak da önemli üretim artışı gerçekleşmiştir. 2022 yılında üretim değeri yüzde 110 artarak 29,93 milyat TL olmuştur. Üretim reel olarak da büyümüştür. 2023 yılında ise üretim değeri 45,79 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Reel büyüme yavaşlamıştır. Üretim değeri 2015-2023 arasında ABD doları cinsinden de 2 katından fazla büyüme sağlamıştır.

Bağlantı Elemanları Sanayinde İç Pazar

Yurtiçi bağlantı elemanları pazarının büyüklüğü 2015 yılında 369.041 ton olmuştur. İzleyen yıllarda kademeli bir artış gerçekleşmiştir. Pazarın büyüklüğü 2015-2023 arasında 343.483 ton artarak 712.524 tona yükselmiştir. Bu dönemde büyüyen pazarda yurtiçi satışlar hakim olmuştur.

2015 yılında pazarın yüzde 27,3’ü ithalat ile karşılanmıştır. İthalat 100.688 ton olmuştur. İç satışlar ise 268.353 ton olarak gerçekleşmiştir.

İzleyen yıllarda ithalat artışı alınan korunma önlemlerinin de etkisi ile durağanlaşmıştır. İthalat 2020 yılında 69.282 tona kadar düşmüştür. 2021-2023 döneminde ithalat yeniden artmış ve 2023 yılında 90.567 tona çıkmıştır. Ancak bu artışa rağmen 2023 yılı ithalatı 2015 yılı ithalatının altında kalmıştır.

Yurtiçi satışlar ise 2015 yılından sonra hızlı bir artış göstermiştir. Yurtiçi satışlar 2023 yılında 621.957 tona çıkmıştır. Böylece iç pazarın yüzde 87,3’ü iç satışlar ile karşılanmıştır.

2015-2023 arasında pazardaki büyümenin tamamına yakını yurtiçi tedarik ile karşılanmıştır. İthalat ise dalgalanma göstermiş ve durağan kalmıştır.

Bağlantı Elemanları Ürün Grupları İhracatı

Bağlantı elemanları birçok alt ürün grubundan oluşmaktadır. Kullanılan metallare bağlı olarak demir veya çelikten ürünler ile bakırdan ürünler yer almaktadır. Türkiye’nin bağlantı elemanları ihracatında değer bazında demir veya çelikten bağlantı elemanları yüzde 99,2 pay almaktadır. Bakırdan bağlantı elemanları ihracatı çok sınırlı gerçekleşmektedir. 2023 yılı itibariyle demir ve çelikten bağlantı elemanları ihracatı 803.3 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Bağlantı Elemanları Sanayi Rekabet Gücü Analizi ve Gelişme Dinamikleri

Sektörün swot analizinde güçlü ve zayıf yönleri şu şekilde belirlenmiştir.

Bağlantı Elemanları Sanayinde Güçlü Yönler:

Bağlantı elemanları çok büyük ölçüde metal ürünlerdir ve metal ürünler her zaman yüksek oranda tercih ve talep edilmektedir. Metal bağlantı elemanları ürünleri için geniş bir kullanım alanı vardır ve kullanım alanları istikrarlı olarak artış göstermektedir. Bağlantı elemanları talebi her dönem canlı kalmaktadır. Yurtiçinde bağlantı elemanları talebi ve pazarı sanayileşme ve alt üst yapı yatırımları ile istikrarlı ve öngörülebilir bir büyüme göstermektedir.

Bağlantı elemanları üretiminde kullanılan demir-çelik ve demir dışı metallerde Türkiye önemli bir üretim kapasitesine sahiptir. Bu nedenle bağlantı elemanları sanayi yurtiçinden yeterli girdi tedariki sağlayabilmektedir. Girdilerin yüzde 95’i yurtiçindendir.

Bağlantı elemanları sektörü yüksek tonajlı üretim yapabilme kabiliyetine sahiptir. Sanayi yine kısa terminlerde her türlü siparişi karşılayabilme-üretme kabiliyetine sahiptir.

Bağlantı elemanları sanayinin makine parkı çok yenidir ve modern üretim teknolojisine sahiptir. Sanayi AB standartlarında ve AB kalitesinde üretim yapmaktadır. Esnek ve hızlı üretim ile yüksek uyum kabiliyeti diğer güçlü yönleridir.

Bağlantı elemanları sanayinde geniş bir ürün ve pazar çeşitliliği bulunmaktadır. Yan sanayi kuvvetli ve yeterlidir. Gelişmiş ülkelere (Almanya başta olmak üzere) yüksek ihracat yapmaktadır ve bu vasfını diğer pazarlarda da kullanmaktadır.

Bağlantı Elemanları Sanayinde Zayıf Yönler:

Sanayilerde teknolojik gelişmeler ve Ar-Ge faaliyetleri rekabette ana belirleyici hale gelmiştir. Bağlantı elemanları sanayinde Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri düşüktür ve bu rekabet gücünü sınırlamaktadır. Ç

Sanayinin genelinde olduğu gibi bağlantı elemanları sanayinde de işgücü açığı olmuştur ve eleman sıkıntısı yaşanmaktadır. Sanayi de çalışanların niteliği de düşmektedir.

Bağlantı elemanları sanayi, maliyetleri içinde en büyük payı alan girdileri yurtiçinden döviz cinsi fiyatlar ile tedarik edilmektedir. Bu da sanayinin döviz kuru riskini ve zararlarını artırmaktadır.

Bağlantı elemanları sektörüne giriş ve yatırım kolaydır ve yatırımların plansız olması nedeniyle yüksek bir üretim kapasite oluşmuştur. Sanayide büyük bir atıl kapasite bulunmaktadır. Bu nedenle sanayi düşük kapasite kullanımı ve verimlilik ile çalışmaktadır.

Sanayi yatırımların ve işlerin finansmanı için yetersiz finansal kaynaklar ile karşı karşıyadır. Uzun vadeli uygun koşullu yatırım ve işletme kredilerinin olmaması nedeniyle sanayide otomasyon-dijital dönüşüm-yeşil dönüşüm gibi alanlarda yeterince yatırım yapılamamaktadır. Dijirtal dönüşüm süreci yavaş ilerlemektedir.

Türkiye ve Rakiplerinin İhracat Pazarlarında Konumu

Türkiye bağlantı elemanları ihracatında dünya genelinde artan bir pay alarak önemli ihracatçı ülkelerden biri konumuna yaklaşmaktadır. Dünya bağlantı elemanları ihracatı içindeki payını kademeli olarak artırmaktadır. Türkiye bağlantı elemanları ihracatının dünya ihracatı içindeki payı, 2015 yılında yüzde 0,90 ve 2016 yılında 0,98 olduktan sonra 2017 yılında yüzde 1,06 ile ilk kez yüzde 1 payını aşmıştır. 2018-2020 döneminde alınan pay durağanlaşmıştır. 2018 yılında 1,19 olan pay 2020 yılında da yine 1,19 olarak gerçekleşmiştir.

2021 yılında ise dünya ihracatı içinden alınan pay yüzde 1,37 ile önemli bir artış göstermiştir. Salgın sonrası ortaya çıkan yakından tedarik ve tedarik güvenliği eğilimlerine bağlı olarak Türkiye’ye ilave bir tedarik talebi gelmiştir. Türk bağlantı elemanları sanayi bu ilave talebi büyük ölçüde karşılamış ve dünya ihracatı içindeki payını da artırmıştır.

2022 yılında savaşın yarattığı kısıtlayıcı koşullara rağmen dünya ihracatı ile Türkiye’nin bağlantı elemanları ihracatı yine önemli ölçüde yükselmiştir. Metal fiyatlarındaki artışlar da etkili olmuştur. Türkiye’nin bağlantı elemanları ihracat payı da 2022 yılında yüzde 1,56’a yükselmiştir.

20213 yılında dünya bağlantı elemanları ihracatı yüzde 4,3 gerilemiştir. Küresel ekonomide yavaşlama ve dünya mal ticaretindeki küçülmeye bağlı olarak bağlantı elemanları ihracatı da düşmüştür. Buna karşın Türkiye ihracatını korumuştur. Böylece Türkiye’nin dünya bağlantı elemanları ihracatı içindeki payı 2023 yılında yüzde 1,63 ile en yüksek seviyeye ulaşmıştır.

Bu bilgiler İstanbul Sanayi Odası İSO’nun Bağlantı Elemanları ile Tel ve Tel Ürünleri Sanayileri Sektör Raporundan alınmıştır- Aralık 2024