Barbaros Demirci
Türkiye Geri Dönüşüm Plastik Sektöründe Arz ve Talep Gelişim tahminleri
Türkiye'de malzeme bazlı geri dönüşüm hedefleri belirlense de son 5 yıldır geri dönüştürülmüş malzemelere dayalı yeterli ve güvenilir istatistikler bulunmamaktadır. Bu nedenle son 5 yılda oluşan ve önümüzdeki yıllarda oluşması beklenen plastik atık miktarı tahmin edilmeye çalışılmış olup, ulaşılan değerler Türkiye'deki potansiyel plastik atık miktarının tahmini niteliğindedir.
Türkiye'de plastik iç pazar tüketiminin yaklaşık %40'ı ihracatçı sektörler aracılığıyla dolaylı olarak ihraç edilmekte, %60'ı ise iç pazarda tüketilmektedir. Piyasaya sunulan toplam plastik son ürün miktarı 2018 yılında 4 milyon 49 bin ton iken, 2022 yılında 5 milyon 124 bin tona yükselmiştir. Yıllık yaklaşık geri dönüşüm oranları (ambalaj için %60, tarım için %25 ve plastiğin diğer alt sektörleri için %10) alındığında, Türkiye'nin plastik ürünlerinde sektörlere göre toplanan miktarlar aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi tahmin edilmektedir.
Türkiye'de 2018 yılında 1 milyon 186 bin ton plastiğin geri dönüştürüldüğü ve bu miktarın 2022 yılında 1 milyon 574 bin tona yükseldiği tahmin edilmektedir. Piyasaya arz edilen geri dönüştürülmüş miktarın toplam piyasaya arz edilene oranı, 2018 yılında %29 ve 2022 yılında %31 olarak tahmin edilmektedir.
Türkiye'de toplanan plastik atıkların %30’unun plastik hammadde haline getirilmek üzere işlendiği, %70’inin ise enerji elde etmek için yakıldığı veya toprağa gömüldüğü tahmin edilmektedir.
Bu kabule göre 2022 yılında piyasadan toplanan 1 milyon 574 bin ton plastiğin 472 bin tonunun işlenerek plastik hammaddeye dönüştürüldüğü, kalan 1 milyon 102 bin tonunun enerji elde etmek için yakıldığı veya toprağa gömüldüğü tahmin edilmektedir.
Yeniden kullanılmak üzere piyasadan toplanan plastik atık miktarı ile geri dönüşüm ithalat toplamı, toplam geri dönüşüm arzını vermektedir. İhraç edilen geri dönüşüm miktarının toplam arzdan çıkarılması ile de geri dönüştürülmüş plastik hammaddelerin iç tüketimine ulaşılmaktadır. Bu varsayıma göre. işlenerek plastik hammaddesine dönüştürülen plastik geri dönüşüm miktarının 2022 yılında 1 milyon 140 bin tona yükseldiği tahmin edilmektedir.