Türkiye Metal Döküm Sanayisi 2021 Yılında 3 Milyon Tona Ulaştı

Türkiye Metal Döküm Sanayisi 2021 Yılında 3 Milyon Tona Ulaştı

Metal Döküm Sanayi Dünya'da 9., Avrupa'da 2. büyük döküm üreticisi konumunu korudu.

Makroekonomik Görünüm

2018 yılının ikinci yarısında yaşanan kur krizi nedeniyle 2019 yılındaki zayıf büyüme performansının ardından, Türkiye ekonomisinin toparlanma süreci 2020 yılında bu kez de pandemi sürecinin etkisinde kaldı. Buna rağmen yılın ikinci yarısındaki toparlanma neticesinde Türkiye, %1,8 ile 2020'de pozitif büyüme performansı gösteren birkaç ülke arasında yer aldı.

İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), Mayıs ayı hariç 2021'de 50 eşiğinin üzerinde seyretti. Öte yandan, yılın ikinci yarısında girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatlarındaki hızlı artışlar ön plana çıktı.

Her ne kadar sipariş seviyeleri ve bitmiş ürün stoklarına ilişkin daha karamsar görüşler nedeniyle dördüncü çeyreğin kapanışında bir düşüş kaydedilse de Reel Sektör Güven Endeksi yıl boyunca nötr 100 eşiğinin üzerinde iyimser tarafta seyretti.

İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), Mayıs ayı hariç 2021'de 50 eşiğinin üzerinde seyretti. Öte yandan, yılın ikinci yarısında girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatlarındaki hızlı artışlar ön plana çıktı. Her ne kadar sipariş seviyeleri ve bitmiş ürün stoklarına ilişkin daha karamsar görüşler nedeniyle dördüncü çeyreğin kapanışında bir düşüş kaydedilse de Reel Sektör Güven Endeksi yıl boyunca nötr 100 eşiğinin üzerinde iyimser tarafta seyretti.

Başlıca Döküm Alıcısı Sektörlerin 2021 Performansı

2021 yılında bir önceki yıla göre toplam motorlu araç üretimi %2, binek otomobil üretimi ise %8 azaldı. Toplam üretim 1.276.140 adet, binek otomobil üretimi ise 782.835 adet seviyesinde gerçekleşti.

Ticari araç grubunda üretim 2021 yılında yüzde 11 artarken, ağır ticari araç grubunda yüzde 40, hafif ticari araç grubunda yüzde 9 arttı. 2020 yılı Ocak-Aralık dönemine göre ticari araç pazarı %13, hafif ticari araç pazarı %8, ağır ticari araç pazarı ise %51 arttı. Traktör üretimi 2021 yılında %46 artarak 55.503 adede ulaştı.

Türkiye'nin Serbest Bölgeler dahil toplam ihracatı 2021 yılında bir önceki yıla göre %33 artarak 225 milyar ABD dolarına ulaştı. Serbest Bölgeler hariç toplam ihracat 206 milyar ABD doları oldu. 2021 yılında makine ihracatı, 2019 ve 2020 yılına göre sırasıyla %18,3 ve %23,3 artış göstererek 21 milyar ABD dolarına ulaştı. Serbest Bölgeler ile birlikte makine ihracatı 23 milyar ABD dolarına ulaştı.

Türkiye'nin ihracatta ilk 3 ticaret ortağı Almanya'ya, ABD'ye ve İngiltere'ye ihracat artış oranları sırasıyla %19,7, %3,4 ve %20,9 olarak hesaplandı.

Metal Döküm Endüstrisindeki Gelişmeler

Genel Bakış

2020 verilerini içeren ve Aralık 2021'de yayınlanan "55. Dünya Döküm İstatistikleri “ne göre; Türkiye Metal Döküm Sanayi dünyada 9., Avrupa'da 2. büyük döküm üreticisi konumunu korudu. 2021, Covid-19'un hâkim olduğu bir başka yıl olmasına rağmen, metal dökümhaneleri yeni yıla tarihi sipariş rekorlarıyla başladı.

Bu hızlanmada Avrupalı OEM'lerin Uzak Doğu'ya yakın coğrafyalardan ürün tedarik etme eğilimi ve daha yakın coğrafyalardaki bazı dökümhanelerin finansal zorluklar nedeniyle faaliyetlerini durdurma veya azaltma eğilimleri önemli rol oynadı.

Büyüme esas olarak demir grubu döküm üretimindeki artışlar sayesinde kaydedildi. Son yıllarda 1.7 milyon ton civarında olan demir döküm üretim hacmi yaklaşık %39 artışla 2.3 milyon tonu aştı. Demir dökümhanelerinde 2020 yılında %59'a düşen kapasite kullanımı 2021'de %75 olarak gerçekleşti.

Demir dışı dökümhaneler üretim hacminde %29'luk bir artış bildirdi ve toplam üretim 656 bin ton olarak kaydedilirken, kapasite kullanımı 3 puan azalarak %60'a düştü.

Türkiye metal döküm sanayisinin 2020 yılında %68 olan kapasite kullanım seviyesi 2021 yılında %73'ü aşmış ve toplam üretim %36,5 artarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 2.96 milyon tona ulaştı.

Üretim hacmindeki güçlü büyümeye karşın toplam üretim kıymetindeki artış ise sınırlı oldu. Toplam üretim kıymeti bir önceki yıla göre %14 artarak 6.06 milyar Euro olarak gerçekleşmesine rağmen ortalama birim üretim değerinde %16'lık bir düşüş kaydedildi.

Yatırımlar

Sektör yıl içinde ekipman ve teknoloji yatırımlarını artırırken, diğer branşlarda faaliyet gösteren bazı firmalar da kendi döküm hatlarını kurmaya başladı. Yapılan yatırımların yaklaşık yüzde 50'sinin kapasite artırımına yönelik olduğu ve 2021 yılında Türkiye'de toplam 20'den fazla yeni üretim hattının sipariş edildiği, bunun önümüzdeki yıllar içerisinde yapılacak devreye almalar ile önemli bir kapasite artışına yol açacağı kaydedildi.

Metal Döküm Üretiminde Malzeme Bazındaki Gelişmeler

Demir Döküm

Pik döküm üretimi 2020 yılına göre yaklaşık %50 artarak 920.694 ton, sfero döküm üretimi ise %30 artışla 1.108.078 ton olarak gerçekleşti. Pandemi süreci ve küresel tedarik zincirlerindeki problemler dolayısıyla güçlenmeye devam eden bu artışın itici gücü olarak öne çıktı.

Gri döküm ihracat oranı 2021'de %47'de sabit kaldı; ancak sfero döküm ihracat hacmi %16 artarak ihracat oranı %77'ye yükseldi.

Çelik Döküm

2021 yılında çelik dökümhanelerinde kapasite kullanımı eski seviyelerine ulaşarak ortalama %78'e yaklaştı ve üretim hacmi %45'in üzerinde bir artış trendi göstererek 279.254 ton olarak gerçekleşti. Demiryolu, demir-çelik ve genel makine sektörlerinden yurt içi ve yurt dışı bazında dengeli bir şekilde artan talep ile birlikte madencilik ve enerji sektörlerindeki canlanma büyümenin temel unsurları oldu. Ancak ihracat oranı %62'den %59'a 3 puan düşerek toplam üretim değeri sadece %7,5 arttı.

Alüminyum Döküm

Pandemi kaynaklı kısıtlamalar ve ardından ana sanayilerde yaşanan duruşlar nedeniyle 2020 yılında basınçlı döküm üretiminde kesintiye uğrayan artış eğilimi, 2021 yılında önemli bir toparlanma kaydetti.

2021 yılında %66 artış kaydeden jant üretimi sonucunda 578 bin tona ulaşan toplam alüminyum döküm üretim hacminde %29 artış kaydedildi.

Diğer Demir Dışı Dökümler

Diğer demir dışı dökümhanelerin performansı alüminyum dökümhanelerine göre daha yüksek bir trend izledi. Toplamda 2021 yılında 77.380 ton üretim gerçekleşti ve bir önceki yıla göre %35,1 artış kaydedildi.

Maliyetlerdeki Değişimler

Hammadde ithalatı nedeniyle dökümhanelerin üretim maliyetlerini yüksek oranda etkileyen ve yıl boyunca devam den kur dalgalanmalarının yanı sıra, özellikle 2021'in ikinci yarısında Ferro alaşımlarda küresel fiyat artışları kritik rol oynadı. 2021'de dövizdeki durum 2020'dekine benzer ve daha da kötüleşen bir trend kaydetti. Yıllık TL/USD ve TL/EUR yıllık kur değişimleri sırasıyla %26 ve %30 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu'na göre, 2021 yılında metal döküm sektörü için yurt içi ÜFE yıllık değişimi %50 oranında gerçekleşti.

Enerji

Sanayi tüketiminde hem enerji hem de doğal gaz fiyatları 2017 yılından itibaren hızlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Bir önceki yıla göre sanayi tesisleri bazında elektrik ve doğal gaz fiyatları sırasıyla %39,6 ve %42,7 artış gösterdi.

Hammadde Grupları

Son yıllarda hammadde fiyatlarındaki süregelen artış, 2021'de keskin bir şekilde hızlandı. Dökümhaneler çarpıcı artışlar bildirirken hurda, çelik piki, hematit piki ve sfero pikinde sırasıyla %98, %105, %104 ve %104 oranlarında artışlar görüldü.

İşçilik

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre imalat sanayiinde saatlik işgücü maliyeti endeksi bir önceki yılın yüzde 20,1 üzerinde gerçekleşti. Öte yandan, yüksek işsizlik ve genç işsizliği oranlarına (sırasıyla %12 ve %22,6) rağmen metal döküm sektörü farklı düzeylerde insan gücü eksikliği yaşamaya devam ediyor. Bu durum sektörde genellikle ülke ortalamalarının üzerinde seyreden ortalama bordro maliyetlerine de yansıdı ve dökümhaneler, işçilik maliyetlerinin bir önceki yıla göre %51 arttığını bildirdi.