Barbaros Demirci
Türkiye Plastik Mamuller Sektörü 2023 Yılı Ocak-Eylül Dönemi Gelişmeleri
Plastik mamul üretimi, 2023 yılının 9 ayında bir önceki yılın eş dönemine kıyasla, miktar bazında %3,9 değer bazında da %4,4 artarak 8,4 milyon ton ve 35,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın 9 aylık gerçekleşmeleri dikkate alınarak 2023 yılında üretimin 2022 yılına kıyasla miktar bazında %6,3 değer bazında %6,2 artacağı ve 11,2 milyon ton ve 46,9 milyar dolar olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2023 yılının üçüncü çeyreğinde 8,4 milyon tonluk toplam plastik mamul üretimi içinde yaklaşık 3,52 milyon ton ile plastik ambalaj malzemelerinin başı çektiği, plastik inşaat malzemeleri üretiminin ise 1 milyon 674 bin ton ile plastik ambalaj malzemelerini takip ettiği görülmektedir.
2023 yılının üçüncü çeyreğinde plastik sektörünün makine ve teçhizat yatırımı 2022 yılının eş dönemine kıyasla %24 artış göstermiştir. Yılın üçüncü çeyreğinde 1 milyar 65 milyon dolar olan makine ve teçhizat yatırımının 2023 sonunda 1 milyar 420 milyon dolara çıkması ve 2022 yılına kıyasla %48 artması beklenmektedir.
Plastik mamul ithalatı, 2023 yılının 9 ayında bir önceki yılın eş dönemine kıyasla, miktar bazında %8,4 değer bazında da %9,6 artarak 581 bin ton ve 3 milyar 173 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın 9 aylık gerçekleşmeleri dikkate alınarak 2023 yılında ithalatın 2022 yılına kıyasla miktar bazında %9,4 değer bazında %9,1 artacağı ve 775 bin ton ve 4,23 milyar dolar olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
Plastik mamul ihracatı, 2022 yılının 9 ayında bir önceki yılın eş dönemine kıyasla, miktar bazında %7,9 ve değer bazında %8,6 azalmış ve 1 milyon 840 bin ton ve 5 milyar 432 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın 9 aylık gerçekleşmeleri dikkate alınarak 2023 yılında ihracatın 2022 yılına kıyasla miktar bazında %3,8 artarak ve dolar bazında ise %7,5 azalarak 2 milyon 760 bin ton ve 7,24 milyar dolar olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
2023 yılının üçüncü çeyreğinde 10 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın miktar bazında %69,3’ünü değer bazında da %76,7’sini oluşturmuştur. Bu dönemde Çin’in toplam plastik mamul ithalatımızdan ton bazında %20,4 ve değer bazında da %29,1 pay alarak en çok plastik mamul ithalatı yapılan ülke konumunda olduğu görülmektedir. Çin dışında Almanya, İtalya, Güney Kore ve Fransa toplam plastik mamullerde en büyük ithalat yaptığımız ülkeler konumunu koruduğu görülmektedir. Söz konusu dönemde 10 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın miktar bazında %49,1’ini değer bazında da %46,1’ini oluşturmuştur. Bu dönemde Irak, İngiltere, İsrail, Almanya ve İtalya plastik mamullerde en büyük ihraç pazarlarımızı oluşturmuştur.
Plastik mamullerde birim ithal fiyatları birim ihraç fiyatlarının daima üzerinde seyretmektedir. 2023 yılının üçüncü çeyreğinde plastik mamullerde ortalama ithalat fiyatları 5,46 $/Kg, ortalama ihracat fiyatları da 2,95 $/Kg olarak gerçekleşmiş olup, 2022 yılının eş dönemine kıyasla ortalama ithalat fiyatı %1,1 artarken, ortalama ihracat fiyatı da %0,7 azalmıştır.
Türkiye plastik mamul dış ticaretinde daima fazla vermektedir. Plastik mamul sektöründe 2023 yılının üçüncü çeyreğinde 1 milyon 259 bin ton ve 2 milyar 259 milyon dolar dış ticaret fazlası verilmiştir. Dış ticaret fazlası 2022 yılının eş dönemine kıyasla miktar bazında %13,8, değer bazında ise %25,8 azalmıştır. Dış ticaret fazlasının 2023 yılında 2022 yılına kıyasla miktar bazında %3,2 değer bazında da %23,9 azalması ve 1,89 milyon ton ve 3,01 milyar dolara çıkması beklenmektedir.
Plastik mamul iç pazar talebi 2023 yılının 9 ayında bir önceki yılın eş dönemine kıyasla, miktar bazında %7,9 değer bazında da %7,5 artarak 7,1 milyon ton ve 32,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın 9 aylık gerçekleşmeleri dikkate alınarak 2023 yılında iç tüketimin 2022 yılına kıyasla miktar bazında %24,8 değer bazında %9,1 artacağı ve 10,7 milyon ton ve 43,9 milyar dolar olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. 2022 yılının üçünü çeyreğinde gerçekleşen 7,1 milyon tonluk plastik mamul iç tüketimin yaklaşık 3,5 milyon tonu otomotiv, ambalaj, inşaat ve elektronik gibi ihracatçı sektörler kanalı ile yarı mamul ve mamul şeklinde dolaylı olarak ihraç edilmiştir. Kalan 3,6 milyon tonluk kısım ise doğrudan tüketici tarafından tüketilmiştir.
9 aylık süredeki gerçekleşme trendinin yılın kalan aylarında da sürmesi halinde 2023 yılı sonunda 2022 yılına kıyasla miktar bazında ; Üretimin %6,3 artması, ithalatın %9,4 artması, ihracatın %7,6 azalması, yurtiçi tüketimin %210,9 artması, dış ticaret fazlasının ise %14 azalması beklenmektedir. 2023 yılı 9 aylık trendin sürmesi halinde 2023 sonunda mamul üretiminin 11,2 milyon ton gibi tarihinin en yüksek düzeyine çıkacağı tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, 2022 yılında miktar bazında sektörün, tarihinin en yüksek ithalat ve yurt içi tüketim seviyelerine erişeceği tahmin edilmektedir.