Türkiye Tarım Plastikleri Sektörü

Türkiye Tarım Plastikleri Sektörü

Sanayi ve hizmetlerin payının sürekli artmasına rağmen, tarım hala Türkiye ekonomisi için önemli bir sektör konumundadır. Stratejik bir endüstri olarak görülen tarım sektörü 2015 yılında GSMH’nin %6,9'unu sağlamış ve GSMH’ye sağladığı katma değer 2018'de %5,8'e düşmüştür.

Tarım arazileri açısından Türkiye, dünyanın en büyük ülkelerinden biridir. Ülkenin yaklaşık %36'sı ekilebilir arazilerdir ve %15'i ormanlardan oluşmaktadır. Ekili arazi 2018 yılında yaklaşık 24 milyon hektardır. Ekili arazinin yaklaşık %18'i sulanmaktadır. Sebze ürünleri toplam tarımsal üretimin%76'sını oluştururken, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık asgari miktarda katkıda bulunmaktadır. Meyveler ve tarla bitkileri, bitkisel ürünlerin çoğunu oluştururken, buğday öncü üründür.

Tarımın son 30 yıldaki nispi düşüşüne rağmen, sektör dış ticarette hala önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye; tahıllar, bakliyatlar, endüstriyel ürünler, şeker, fındık, taze ve kuru meyveler, sebzeler, zeytinyağı ve hayvancılık ürünleri gibi birçok tarımsal ürünü ihraç etmektedir. Başlıca ihracat pazarları, Avrupa Birliği, ABD ve Orta Doğu'dur.

Yıllar boyunca, plastiklerin tarımda artan kullanımı, mahsul üretiminin artmasına, gıda kalitesini iyileştirmesine ve faaliyetlerinin ekolojik ayak izlerini azaltmasına yardımcı olmuştur. Plastikler sadece mevsim ne olursa olsun sebze ve meyvelerin yetişmesine izin vermekle kalmamakta, aynı zamanda bu ürünler genellikle açık alanda yetişen ürünlerden daha kaliteli üretilmesini sağlamaktadır.

Türkiye'de tarımda, poliolefin, polietilen (PE), Polipropilen (PP), Poli-vinil klorür (PVC) dahil olmak üzere çok çeşitli plastikler kullanılmaktadır. Bu plastiklerin tarım sektörüne sağladığı başlıca katkılar: Yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler ile geri dönüşüm ve geri kazanım fırsatları, üreticilerin tarımsal uygulamaları daha verimli hale getirmeleri amaçlı uygulamamalar ve verimliliğin arttırılması.

Türkiye'de tarımsal plastik ürünleri üreten yaklaşık 180 KOBİ şirketi faaliyet göstermektedir. Türkiye'deki kilit tarım uygulamaları: Seralar, tüneller, malçlama, plastik rezervuarlar ve sulama sistemleri, silajdır.

Diğer plastik uygulamalar arasında kutular; mahsul toplama, taşıma ve taşıma kasaları; rakor ve sprey konileri gibi sulama sistemleri için bileşenler; bitkilerin havadan kalan kısımlarını seralarda tutmaya yardımcı olan bantlar, hatta seraların içini gölgelendirmek veya dolu etkenlerin etkilerini azaltmak için ağlardır.

2014 yılında 332 bin ton ve 1 milyar 489 milyon dolar tarımsal plastik üretimi yılda ortalama miktar bazında %8 artarak ve değer bazında %5 azalarak 2018 yılında 457 bin tona çıkmış ve 1 milyar 195 milyon dolara inmiştir. Yılın ilk yarısındaki gerçekleşmelere bağlı olarak üretimin 2019 yılı sonunda 448 bin ton ve 1 milyar 68 milyon dolar olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 2019 yılında üretimin 2018 yılına kıyasla miktar bazında %2 değer bazında da %11 gerilemesi beklenmektedir.

2014 yılında 48 bin ton ve 174 milyon dolar olan tarımsal plastikleri ithalatı son 5 yıl içinde yılda ortalama miktar bazında %2 artarak ve değer bazında +%3 gerileyerek 2018 yılında 52 bin ton ve 157 milyon dolara çıkmıştır. Tarımsal plastik ithalatının 2018 yılına kıyasla miktar bazında %4 artarak ve değer bazında da %7 azalarak 2019 sonunda 54 bin ton ve 146 milyon dolara çıkacağı tahmin edilmektedir. İthalatın yurt içi tüketimdeki payı 2018'de %14, 2019'da %15 olması beklenmektedir. 2018'de Tarımsal plastik ithalatının %74'ü 10 ülkeden gerçekleştirilmiştir. Almanya, Çin ve İtalya Türkiye’nin en çok tarımsal plastik ithalatı yaptığı ülkeleri oluşturmaktadır.

2014 yılında 56 bin ton ve 299 milyon dolar olan tarımsal plastikleri ihracatı son 5 yıl içinde yılda ortalama miktar bazında %26 ve değer bazında %1 artarak 2018 yılında 143 bin ton ve 316milyon dolara çıkmıştır. Tarımsal plastik ihracatının 2018 yılına kıyasla miktar bazında %5 artarak ve değer bazında da %2 azalarak 2019 sonunda 150 bin ton ve 310 milyon dolara çıkacağı tahmin edilmektedir. İhracatın toplam üretim içindeki payı 2018'de %31, 2019'da %34 olması beklenmektedir. Tarım plastiklerinin toplam ihracatının %52'si 2018'de 10 ülkeye gerçekleştirilmiştir. İngiltere, Almanya ve Fransa Türkiye’nin tarımsal plastik ihraç ettiği başlıca ülkelerdir.

2014 yılında 324 bin ton ve 1 milyar 364 milyon dolar olan tarımsal plastikleri yurtiçi tüketimi son 5 yıl içinde yılda ortalama miktar bazında %3 artarak ve değer bazında da %7 azalarak 2018 yılında 366 bin ton ve 1 milyar 36 milyon dolara çıkmıştır. Tarımsal plastik t-yurtiçi tüketiminin 2018 yılına kıyasla miktar bazında %4 değer bazında da %13 gerileyerek 2019 sonunda 352 bin ton 904 milyon dolar olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

Türkiye, tarım plastikleri dış ticaretinde fazla vermektedir. Dış ticaret fazlası 2018'de 91 bin ton ve 159 milyon dolar olarak gerçekleşmiş olup, 2019'da 96 bin ton ve 164 milyon dolara çıkması beklenmektedir.

Tarımsal Plastik Sektörü Arz ve Talep Dengesi (1000 Ton)