Anno Metal A.Ş. Satın Alma Müdürü Cavit SOY: Türkiye’de Endüstriyel Fırınlar & Isıl İşlem Fırınları ve  Döküm Ocakları Sektörüne Genel Bakış

                 Türkiye’de Endüstriyel Fırınlar & Isıl İşlem Fırınları ve Döküm Ocakları Sektörüne Genel Bakış

                                                                       Demir-Çelik&Alüminyum

Ülkemizde demir-çelik ve alüminyum sektörü son yıllarda güzel bir ivme yakaladı. Deyim yerindeyse aldı başını gidiyor. Özellikle pandemi süreciyle birlikte üretim kapasitelerini ikiye, üçe, ona katlayan demir-çelik ve alüminyum fabrikalarının taleplerine yetişmek için o zorlu dönemde hiç ara vermeden çalışmaya ve üretmeye devam eden tek sektördür. Artan üretimle birlikte üretimin artmasını sağlayan en önemli etkenlerden biri de üretim aşamalarındaki tüm fırınların, ocakların, dökümhanelerin, ekstrüzyon hatlarının yerli ve milli sermaye kullanılarak üretilmesidir.

Endüstriyel Fırınların üretilmesini ülkemizde başlatan sektörün vefat etmiş ve yaşayan tüm isimlerini saygıyla anarken rahmetli ve duayen Orhan Obalı, Ali Çivici başta olmak üzere Mehmet Özdeşlik, Kazım Serindağ, Tamer Eryılmaz, İbrahim Çivici gibi adını burada zikredemediğim tüm üreticilerimizi anmadan geçemeyeceğim.

Bugün birbirinden koparak çoğalan yüzlerce firma fırın üretimini büyük bir coşkuyla sürdürmekte ve ülkemize döviz kazandırmakta ve içeride binlerce kişiden oluşan istihdam sağlamaktadır. Bu alanda dışarıya bağımlılığımız ve özellikle Çin’den olan ithalatımız azalmıştır. Artık Amerika ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere tün Dünya ülkelerinden fırın taleplerine nerdeyse yetişilememektedir. Sektördeki bazı firmalar ilk 500 firma arasına girerken, aralarından vergi şampiyonları ve ihracat birincileri çıkmaktadır.

Üretimin nerdeyse tamamı yerli&milli imkanlar ve kaynaklarla sağlanırken aynı zamanda yetişmiş insan gücü ve beyinler katkı vermektedir. Tornacısından frezecisine, makasçıdan prescisine, kaynakçıdan montajcısına, deposucusundan satınalmacısına, mühendisinden çizimcisine, şantiye şefinden ustabaşına, boyacısından doğalgaz tesisatçısına, elektrikçisinden otomasyoncusuna, yazılımcısından devreye alana kadar tüm ekip el birliği ile çok güzel işler çıkarmaktadır.

Tüm üretim süreci daha proje aşamasından test aşamasına kadar titizlikle ve toplam kalite yönetimi ilkeleri doğrultusunda ilerlemektedir. Sürekli bir inovasyon ve ar-ge çalışmaları yapılmakta ve nerdeyse aynı yıl içinde yapılan benzer fırınlar bile teknoloji ve verimlilik yönünden birbiri ile farklılık arz etmektedir. Bu süreçte Efsiad, Misad, Talsad, Galsiad gibi derneklerin ve Prestij Yayıncılık, Metal Medya gibi sektörel yayınların katkıları da yadsınamaz. Yurtiçi ve yurtdışı fuarlarda boy gösteren Türk firmalarının sayısının da hızla arttığını ve geliştirip sergiledikleri makinaları görmek insana gurur vermektedir.

Otomotiv, tekstil ve inşaat gibi lokomotif sektörlerden biri olan endüstriyel fırın firmalarının daha kat edeceği çok yol vardır. Sektör peşinden sürüklediği yan sanayi oluşturmuş ve birçok işkolunu canlı tutmaya başlamıştır. Özellikle çelik ve paslanmaz çelik, refrakter ve izolasyon, hırdavat ve cıvata, kaynak, döküm, fittings, boya, elektrik ve otomasyon, hidrolik ve pnömatik motor ve redüktör, talaşlı imalat, rulman, sanayi makinaları, gaz ekipmanları, fan ve vantilatör gibi ana işkollarından malzeme tedarik ederek, teknik destek alarak bunu sağlamaktadır.

Bu sektöründe bazı problemleri ve sıkıntıları var elbette. Bunlardan en önemlisi çoğu firmanın aile şirketi olması diyebiliriz. Umarım aile şirketleri kurumsallaşarak ikinci, üçüncü kuşaklara fabrikalarını devredebilirler. Onlara bu konuda başarılar dilerken kurumsal olarak yoluna devam eden bazılarının da üretimleri artırarak yollarına devam etmeleri tek arzumuz.

İmalat sektörünün en önemli sorunlarında biri olan ara eleman ihtiyacının fırın sektörü yöneticilerinin temel sorunu olduğunu söylemeden geçmek olmaz. Maalesef çıraklıktan ustalığa doğru giden yolun tükenmesi sonucu gençlerimizin imalat sektörüne ve fabrikalara ilgi duymaması sonucu ara eleman sıkıntısı had safhaya ulaşmıştır. Bu konuda devletimizin gerekli önlemleri alması ve “Meslek Lisesi Memleket Meselesi” projesini yeniden ve daha güçlü desteklemesi şarttır.

Fırın sektöründe tüm imal edilen makinalar tamamen yazılım destekli çalışmakta ve tam otomasyona dayanmaktadır. Ancak özellikle paslanmaz çelik, gaz malzemeleri, elektronik ve otomasyon ürünleri %90 ithale dayanmaktadır. Bu da maliyetin yükselmesine ve tedarik sıkıntılarına yol açmaktadır. Rulman, Motor&redüktör, fan&vanlitatör, refrakter&izolasyon malzemelerinde nispeten yerli üretimle karşılanabilmektedir.

Seri üretim yapmayan, müşterinin istediği kapasiteye göre fırın üreten endüstryiel fırın üreticileri proje bazlı çalıştıkları için her projenin bitmesi 3-6 ay gibi sürelere yayılmakta ve teslim aşamasına kadar geçen süreçte finansman desteğine ihtiyacı duymaktadırlar. Bu konuda tedarikçilerin faydası inkar edilemez. Ancak Devletimizin de kredi imkanlarını sonuna kadar açması yerinde olacaktır.

Özellikle pandemi ile birlikte başlayan ve son bir yılda yaşanan Rusya Ukrayna savaşı ile ivme kazanan ve en sonunda yeni ekonomik programla iyice tırmanan fiyat dengesizlikleri, kurların oynaklığı, geç terminler, tedarik sıkıntıları, yüksek enflasyon, artan mazot ve nakliye gibi sorunlar yüzünden maliyetlerde artışlar olmuşsa da fırın sektörü bu sıkıntıları büyük oranda aşmaya gayret göstermektedir. Dediğim gibi son yılların en canlı sektörü fırın sektörüdür. Devletimizin bu durumu geç de olsa fark edip gerekli destekleri vermesi, özellikle fabrikalara doğalgaz, elektrik, eğitim, makine ve techizat alımı, vergi, sgk destekleri beklentilerimiz arasındadır. Ayrıca son günlerde sıkıntı yaşanan vize konusunda da kolaylık diliyoruz. Zira yurtdışına fırın montajı ve teslimine giden arkadaşlarımız bu konuda yardım beklemektedir. Tekrar üzerine basarak ısrarla söylüyorum ki inşaat, otomotiv ve diğer sektörlerdeki durgunluğu endüstryiel fırın&ısıl işlem sektörüne vereceğimiz destekle aşabiliriz. Ancak hükümetimiz Rusya'dan gelen taleplerin karşılanması ve baskı ile engellenmemesi noktasında firmalarımızın arkasında durması gerekmektedir. Özellikle para akışlarının kesintiye uğramaması ve ödeme kanallarının açık kalması önemlidir.

Son olarak gençlere tavsiyelerde bulunmak istiyorum. Fırın sektöründe çalışmak ve kariyer başmaklarını tırmanmak hedeflerinizi arasında bulunmalı. İster torna ustası, ister CNC operatörü olun, ister mühendis veya makine ressamı ne olarak çalışmak isterseniz sizlere kapılarımız açık…. Kendinizi mesleğinizde iyi yetiştirirseniz, tecrübe kazanmak için sabırlı davranırsanız geleceğiniz garanti olur. Yurtdışı projeleri son yıllarda yurtiçine göre daha fazlalaştığından özellikle mühendis kökenli arkadaşlarımızın yabancı dil bilgilerini geliştirmeleri iyi olur.

Cavit SOY

Anno Metal A.Ş.

Satın Alma Müdürü