Hayatımızın her bölümünde yer alan kablolar, bir yangın esnasında birincil ölüm sebebimiz olabilir mi? Acil durum devrelerinde kullanılan kablolar yangınlardan etkilenmezler mi? Yazımızda bu iki önemli soruya yanıt arayacağız.

Dünyada ve ülkemizde meydana gelen çok sayıda yangında görüldüğü gibi, uygun seçilmediklerinde yangının yayılmasına katkılarından dolayı, kablolar genelde potansiyel bir tehlike kaynağı olarak görülür. Ancak doğru seçim yapılması halinde ise, gözetleme ve uyarı sistemlerini desteklemeleri, acil durum aydınlatmaları, asansörler, duman çekiciler gibi yangınla mücadele ekipmanlarının yangın anındaki fonksiyonlarını yürütebilmeleri için gerekli olan enerjiyi kesintisiz sağlamalarıyla yangına karşı korunmanın anahtarıdırlar.

Yangın, çıktığı ortamın özelliklerine göre çok kısa bir sürede büyüyerek ortamda yayılabilir. Yangın esnasında en önemli konu binadaki insanların süratle tahliyesidir. Topluma açık yapılarda yangın esnasında oluşan ısı, duman, zehirli gazlar nedeniyle öncelikle insan sağlığına sonra da yapıya zarar gelmemesi minimum gerekliliktir. Doğru seçilmiş kablolar, hayati öneme sahip altyapının korunmasında, kısa sürede insanların tahliye edilmesinde ve yangınla mücadelede önemli rol oynamaktadır.

KABLOLARDA EN ÇOK KULLANILAN MALZEME: PVC

Kabloları tehlikeli olmasının en büyük sebebi kullanılan kimyasal maddelerdir. PVC(Polivinil Klorür), kablo yalıtım ve kılıflanmasında en çok kullanılan malzemedir. Ucuzluğu ve kolay uygulanabilir olduğu için tercih edilmektedir. İçerisine konabilen değişik katkı maddeleri ile alev geciktirici özelliği verilse de yangın esnasında yoğun duman ve korozif gaz çıkarmaktadır. Topluma açık yapılarda oluşan bir yangın esnasında PVC esaslı kablo ve yapı malzemelerinin yanması sonucu ortaya çıkan hidrojen klorid (HCL), hidrojen florid (HF) ve hidrojen bromide (HBr) gibi zehirli gazlar insanların birincil ölüm sebebidir. Metal yapı elemanlarını ve elektronik aksamları hızla korozyona uğratır. PVC kablolar, yangın esnasında baş dönmesi ve paniğe neden olabilen yoğun bir duman oluşturur. Bu duman tahmin edileceği gibi; insanların tahliyesini ve itfaiyecilerin kurtarma ve söndürme çalışmalarını zorlaştırır.

Şekil1: 2M Kablo “FireKab” Bu kablolar alev altında alevi geciktirme, alevi yaymama, alev altında fonksiyon sürdürme özelliklerine sahiptir. Ayrıca duman yoğunluğu ve korosiv gaz testlerinden de geçmiştir.

KABLOLARDA OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Topluma açık yapılarda özellikle yangın güvenliği açısından elektrik tesisatlarında kullanılan kablolar aşağıdaki özellikleri sağlamalıdır:

1- Alev geciktirici özellikte olmalı, yangın kaynağının uzaklaşması veya yangının kaynağının sönmesi durumunda alevlenmiş kablolar kendi kendine sönmelidir.

2-Yangın şartlarında korozif ve zehirli gaz yaymamalıdır. Bu özellik öncelikle insan yaşamı için önemlidir. Ayrıca bu sayede elektrik ve elektronik cihazlarda da korozyona sebep olmazlar.

3-Yangının yayılımını artırmamalı, yangın bir alandan diğerine yayılmamalıdır.

4-Kablolar düşük duman yoğunluğu özelliğine sahip olmalı, öncelikle insanların binadan tahliyesi ve itfaiyecilerin yangın söndürme çalışmaları için duman yoğunluğu yeterli görüş mesafesi sağlayacak minimum seviyede olmalıdır.

Bu özellikleri sağlayan kabloların literatürde bir çok ismi olmasına rağmen genelde HFFR (Halogen free, flame retardant-Halojenden arındırılmış, alev geciktirici) kablo ya da LSOH-FR (Low smoke, zero halogen, flame retardant-Düşük duman,sıfır halojen,alev geciktirici) kablo olarak isimlendirilmektedir.

HFFR (LSOH-FR) YANGINA DAYANIKLI KABLOLAR

HFFR (LSOH-FR) kablolar yapıları gereği yapıda ortaya çıkacak bir yangın sırasında alevi geciktirebilirler, zehirli ve korozif gaz yaymazlar, duman yoğunlukları düşüktür. Ancak yalıtımlarının sürekliliğinin devamı gereken elektrik devrelerinde (acil durum emniyet devreleri) kullanılamazlar. Bu devrelerin kabloları ‘HFFR (LSOH-FR) tipi Yangına Dayanıklı Kablo’ olması gerekir. Bu kablolar HFFR(LSOH-FR) kabloların özelliklerini taşırken, yangın şartlarında belli bir süre yalıtımın sürekliliğini sağlayan kablolardır. Ayrıca üzerlerindeki enerji ve sinyali standartlarda ve yönetmeliklerde belirtilen minimum sürelerde taşırlar. HFFR yangına dayanıklı kablolar, topluma açık yapılarda olası bir yangın sırasında insanların can güvenliği, değerli eşya ve cihazların korunması ve yangına müdahalenin kolaylaştırılması için mutlaka çalışması gereken sistem ve cihazlara (acil durum emniyet devreleri) enerji temin eden kablolardır.

Şekil2: 2M Kablo Yangına Dayanıklı Kablolar. Alev Bariyeri olarak cam elyaf bant kullanılmaktadır.

HFFR(LSOH-FR) YANGINA DAYANIKLI KABLOLARIN ÖNCELİKLE KULLANILMASI GEREKEN YAPILAR

- Hastaneler
- Okullar
- Alışveriş merkezleri
- Sinema ve tiyatro salonları
- Metro ve karayolu tünelleri
- Hava alanı terminal binaları
- Oteller
- Yüksek binalar
- Toplu konutlar

HFFR (LSOH-FR) YANGINA DAYANIKLI KABLOLARIN KULLANILDIĞI ACİL DURUM EMNİYET DEVRELERİ

- Yangın ihbar ve alarm sistemleri
- Acil durum aydınlatma sistemleri
- Acil anons sistemleri
- Yangın suyu sistemleri
- Yangın kaçış yolu aydınlatması
- Pozitif basınçlandırma fanları
- Duman ve ısı egzost fanları
- İtfaiyeci asansörler
- Tahliye amaçlı asansörler

Haberin Kaynağı : SUBCONTURKEY YAN SANAYİ ve TEDARİKÇİ GAZETESİ

19.03.2015