Yatırım Teşvik Sisteminde Köklü Düzenleme

Yatırımlarda Yerli Makine- İthal Makine Eşitliği

Yatırım Teşvik Sisteminde Köklü Düzenleme

29 Haziran 2021 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Yatırım Teşvik Sisteminde bir dizi değişikliğe gidildi. Konuya ilişkin bir değerlendirmede bulunan Makina İmalatçıları Birliği (MİB) Yönetim Kurulu Başkanı S. Emre GENCER, “Yerli makine aleyhine olan düzenlemelerin kaldırılması, bu yönde atılmış çok büyük bir adım. Bu tarihten sonra artık herkes eşit bir düzlemde rekabet edecek” dedi.

29.06.2021 tarih ve 31526 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişikli Yapılmasına Dair Karar” ile yatırım teşvik sisteminde köklü bir düzenlemeye gidildi. MİB Başkanı S. Emre GENCER, yapılan düzenleme ile MİB’in yıllardır üzerinde durduğu ve sürekli olarak gündeme getirdiği sorunun çözüldüğüne değinerek; “Bugüne kadar yerli imalatçıların lehine alınan önlemler, teşvik sisteminin bir önceki uygulaması ile bir nevi devre dışı bırakılmaktaydı. Eski teşvik sistemi yerli imalatçıları desteklemek üzere getirilen ilave gümrük vergileri uygulamaları için bir “kara delik” konumundaydı. Yerli imalatçı hem ikinci el ithal makineler ile rekabet etmek zorunda kalırken hem de Uzakdoğu’dan gelen ucuz ve kalitesiz makineler ile mücadele ediyordu. Bu düzenleme ile rekabet düzleminin eşitlendiğini görüyoruz. Oluşturulan eşit rekabet şartları ile yerli makinelerimiz artık daha kolay yerli yatırımcıların ilgi alanına girebilecek ve yerli makinelerimiz yurt içi yatırımlarda hak ettikleri seviyeye ulaşacaklar” ifadesini kullandı.

Kalitesiz ve ikinci el makineler ile Türkiye’nin adeta makine çöplüğüne döndüğünü söyleyen GENCER, “İmalatçısı ve yedek parçası dahi bulunamayan, kullanım ömrünü çoktan tamamlamış, hurda niteliğinde makineler, fabrika bahçelerinde kaderine terk edilmiş şekilde paslanmakta. Milli servetin çürümesini izlemek veya bu konuda bir şey yapmak gerekiyordu. Biz ikincisini seçtik” dedi.

Emre GENCER açıklamalarında, “Sanayi üretiminin aksayacağı ve ihracatımıza olumsuz etki edeceği korkusunu ortaya atan birileri, çok daha fazla ileri giderek Türklerin bu makineleri yerlileştiremeyeceği iddiasında dahi bulunmaktadır. Son yirmi yıllık süreçte, ülkemiz ihracatının %11’ini gerçekleştirecek kadar büyüyen, kendi başına 20 milyar dolarlık ihracat yapan bir sektör haline gelen makine imalat sektörünü hafife alanların ‘vergi ödememek için başka yollar bulunur’ söylemi ise konuya ne kadar milli(!) yaklaştıklarının da açık göstergesidir. Kişisel menfaatlerini milli çıkar ve vizyonumuzun üzerinde gören bu birileri maalesef içimizdedir” dedi.

“İçinde bulunduğumuz pandemi süreci ve ülkemizin son yıllarda bölgesinde yaşadığı büyük güvenlik ve savunma sorunları yerli makine imalatının ve yerlileştirmenin önemini çok açık şekilde ortaya koymuştur. Savunma sanayiinde yaşanan köklü değişiklik ve başarılar bunun en güzel örnekleridir. Bu kapsamda 5 eksenli makinelerde ülkemize konan açık veya kapalı ambargolar makine sektöründe yerlileştirmenin bir tercih veya temenniden öte bir zorunluluk olduğunu bizlere göstermektedir.”

Bahse konu İlave Gümrük Vergisi uygulaması 2017 yılından beri yürürlüktedir. Ticaret Bakanlığı tarafından “Ticarette Korunma Önlemleri” kapsamında alınan kararlar teşvik sistemi ile etkisizleştirilmekteydi. Değişim sadece bundan ibarettir. Bu kapsamda MİB Başkanı S. Emre GENCER, “Ucuz işgücü, devlet destekleri ve damping gibi uygulamalar ile kendi imalatçısına büyük avantaj sağlayan ülkelerin sözcülüğünü yapanlar ve yerli imalatçıları küçük gören tavırları büyük bir utanç kaynağıdır” ifadelerini kullandı.

Her işi başaracak nitelikte firmamız var

“Katma değerli üretim ve toplumsal kalkınma için yüksek teknolojiyi üreten makineleri de yapmamız gerekiyor. Yeter ki yerli imalatçı yerinde düzenlemelerle desteklensin; her işi başaracak, her makineyi yapacak güçte firmalarımız var. Bu uygulama ülkeye katma değer, istihdam, ihracat artışı olarak geri dönecektir.” ifadelerini kullanan GENCER, “Yatırım teşvik sisteminden çıkarılmış gibi lanse edilen liste; ülkemizde imalatı olan makine listesidir. Avrupa ve Dünya genelinde söz sahibi olduğumuz makinelerdir. Tüm makine ithalatının içinde %7, yatırım teşvik sisteminin içinde ise sadece %14 payı bulunmaktadır. Fırtına bir kaşık suda koparılmak istenmektedir. Listedeki makineler teşvik sisteminden çıkarılmamış sadece ithal makinelere gümrük vergisi uygulaması gelmiştir. Katma değer vergisinden muaf şekilde yatırımlarda ithal makineler hala ülkemize gelebilmektedir ve önlerinde buna engel bir durum bulunmamaktadır. Haksız rekabete uğrayan yerli imal edilen makinelerle aynı düzleme gelmiş olmak bile ithalatçıları rahatsız etmeye yetmiştir.”

“Başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Mustafa VARANK ve bakanlık çalışanlarına, yerli makine imalatçılarının STK’sı MİB olarak teşekkürü bir borç biliriz. Ayrıca ithalatçılardan yükselen sesler uygulamanın ne kadar yerinde olduğunun açık bir göstergesidir” diyerek sözlerine son verdi.